Media  

CBb 7 mei 2019 RB 3314,  ECLI:NL:CBB:2019:177 (X tegen AFM) Niet duidelijke en misleidende reclame-uiting. Schending nemo tenetur-beginsel. Appellante beschikt over een vergunning voor het uitoefenen van het bedrijf van bank en biedt beleggingsdiensten aan. Tussen 2012 en 2014 heeft ze de volgende reclamecampagnes via televisie gevoerd: Achtbaan, Geld slaapt en Time out. In de reclames werden rendementen van X getoond. AFM heeft onderzocht in hoeverre ze voldeden aan artikel 4:19, tweede lid, van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Het College is van oordeel dat de in de reclame-uitingen getoonde rendementen niet representatief waren voor de daadwerkelijk behaalde rendementen in het getoonde risicoprofiel. De conclusie dat de getoonde informatie ook misleidend was, omdat in de reclame-uitingen een verband wordt gesuggereerd tussen rendementspercentage, werkwijze en profiel komt naar het oordeel van het College geen zelfstandige betekenis toe. Anders dan AFM is het College van oordeel dat het in de reclame-uitingen gesuggereerde verband er op zichzelf wel is. De werkwijze van X houdt, naar blijkt uit de reclame-uitingen, in dat elke dag de (volgens het algoritme juiste) beleggingen worden gekozen voor de klant en dat, als de beurs tegenzit, uit de aandelen wordt gestapt.

RCC 2 april 2019, Rb 3297; 2019/00017 (klager tegen Salveo) Misleidende reclame. Het betreft twee TV commercials die opeenvolgend worden uitgezonden. Commercial 1 (totale duur: 9 seconden) begint met een roze wereldbol en een zogeheten ‘nieuwsleader’. In de roze wereldbol staat de tekst “griepalert.nl”. Vervolgens verschijnt een man in beeld die zegt: “De ‘r‘ is weer in de maand. Volg de griepsituatie bij jou in de buurt op griepalert.nl.” Hij laat daarbij zijn telefoonscherm aan de kijker zien. De commercial eindigt met de beeldvullende tekst “griepalert.nl”.
In commercial 2 (een animatiefilmpje van 9 seconden) is een getekende man te zien die zich op een winderige straathoek wapent tegen de kou. De voice-over zegt: “Rrrrr in de maand? Neem dan een buisje Oscillococcinum. Indien nodig, twee tot drie per dag. Oscillococcinum. Voor groot en klein.” Aan het einde van de commercial verschijnen de verpakking en het product Oscillococcinum in beeld met de teksten:
“voor groot én klein”; “95% van de gebruikers raadt het je aan*”; “* bron: online review 2326 kopers […]” en “Homeopathisch geneesmiddel. Lees voor gebruik de bijsluiter”.
Klager is van mening dat het lijkt alsof de uitingen bij elkaar horen, en dat daardoor de indruk kan ontstaan dat Oscillococcinum tegen griep beschermt.

RCC 9 april 2014, RB 3296; 2018/00893 (Klager tegen Kia) Misleidende reclame. Het betreft de televisiecommercial waarin (een voordeelactie op) de Kia Niro wordt aangeprezen. In de commercial is onder meer te zien dat een man die in een Kia Niro Hybrid rijdt op het display de knop “hybrid” indrukt, waarna op het display komt te staan:
“Fuel economy|
 3,8 l/100 km”.
Dit verbruik is volgens klager in de praktijk onhaalbaar.

RCC 9 april 2019, RB 3295; 2019/00016 (Klager tegen Donkey Sanctuary) Reclame. Schokkende uitingen. Het betreft een televisiecommercial van Donkey Sanctuary waarin zij het publiek vraagt om een gift van 3 euro per maand. Die bijdrage wordt blijkens de uiting besteed aan de zorg voor werkezels in het buitenland. Het eerste deel van de commercial bevat een toelichting in beeld en gesproken tekst van het leven van zwaarbelaste werkezels, dat “wreed en kort kan zijn”. Ook als de werkezels wonden hebben of kreupel zijn, moeten zij “met weinig voedsel, water of rust blijven gaan, wat er ook gebeurt”. In het tweede deel van de commercial is te zien dat Donkey Sanctuary dankzij giften zorgt voor opvang en behandeling van de werkezels ter plaatse en voorlichting geeft over hun verzorging.

Vzr. Rechtbank Amsterdam 21 december 2018, IEF 18172; RB 3273; IT 2694; ECLI:NL:RBAMS:2018:9362 (PVH c.s. tegen Facebook) Merkenrecht. Auteursrecht. Tommy Hilfiger Europe (onderdeel PVH) heeft met Facebook een advertentieovereenkomst gesloten voor het merk Tommy Hilfiger op de platforms van Facebook. Tommy Hilfiger Licensing (onderdeel PVH) heeft o.a. het Benelux woordmerk TOMMY HILFIGER laten registreren. PVH heeft afbeeldingen in het geding gebracht van een aantal advertenties aangetroffen op Facebook en Instagram voor kleding en schoeisel met de naam "Tommy Hilfiger", die niet van haar afkomstig zijn. Facebook heeft deze verwijderd. PVH heeft Facebook verzocht om gegevens aan haar te verstrekken van de adverteerders die advertenties hebben geplaatst waarmee inbreuk werd gemaakt. Merkinbreuk Benelux-woordmerk Tommy Hilfiger door stelselmatig verschijnen advertenties die niet verwezen naar producten van PVH. Facebook kan geen beroep doen op vrijwaringsbepaling art. 6:196c BW: door controle van Facebook op advertenties, vastgelegd in het advertentiebeleid, bepaalt zij mede de inhoud en speelt zij dus een actieve rol. Van Facebook wordt verwacht dat zij passende maatregelen treft om stelselmatige inbreuken op IE-rechten van derden zoals PVH te voorkomen. Facebook niet zelf de inbreukmaker. Maatregelen Facebook onvoldoende effectief door telkens opduiken gewraakte advertenties. Privacybelangen staan niet in de weg van verstrekking gegevens: het gaat om adverteerders die bedrijfsmatig inbreukmakende artikelen aanbieden. Het beschikken over de gevraagde (persoons-)gegevens is voor PVH noodzakelijk om hiertegen te kunnen optreden. Vorderingen gedeeltelijk toegewezen.

Rechtbank Zeeland-West-Brabant 31 augustus 2018, IEF 18005; RB 3213; IT 2643 (Interview Rustavi 2) Privacy. Vrijheid van meningsuiting. Eiser is een Amerikaans staatsburger van Georgische komaf, wonende in Londen en veelal verblijvende in Georgië. Hij is een van de oprichters en lid van de raad van advies van Hunnewell Partners Georgia LLP, een groot investeringsfonds in Georgië. Gedaagde is in 2004 - 2013 president geweest van Georgië. Sinds 14 februari 2018 verblijft hij officieel in Nederland maar is nog steeds politiek actief in Georgië. In april 2018 heeft gedaagde drie interviews gegeven op Rustavi 2, TV-zender in Georgië, waarin hij eiser meerdere malen noemt. Eiser beveelt gedaagde zich te onthouden van toekomstige uitlatingen over eiser waarin wordt gesteld of gesuggereerd dat hij een oplichter zou zijn. De voorzieningenrechter oordeelt dat er een groot gewicht moet worden toegekend om in het kader van politiek debat beweerdelijke misstanden aan de orde te stellen die de kern van de democratische rechtsstaat raken. Er is niet aannemelijk geworden dat de door gedaagde uitingen excessief zijn. De voorzieningenrechter wijst de vorderingen af. 

CvB 25 september 2018, RB 3199; dossiernr. 2018/00480 (BVN) Misleiding. Afwijzing. De klacht is gericht tegen een televisiecommercial waarin onder meer wordt gezegd: "Met BVN kan je overal naar je favoriete programma’s kijken. Zelfs in the middle of nowhere. Wij deden de test.” Daarbij is te zien hoe een vrouw achtereenvolgens per vliegtuig, met een motor, auto, lopend, met een busje en per boot moet reizen om 'Nowhere Island' in Canada te bereiken. De voice-over vervolgt: “Ja, je kan écht overal naar je favoriete programma’s kijken. Online, via de bvn-app en satelliet.“ Daarbij is te zien hoe de vrouw televisie op een tablet kijkt. In beeld verschijnt de tekst: “bvn. Nederlandse televisie in het buitenland. Online, via de bvn-app en satelliet” en “gratis en zonder abonnement". Geïntimeerde heeft tegen de reclame-uiting bezwaar gemaakt omdat hij meent dat wordt beweerd dat je al je favoriete programma's op BVN kan zien. Men kan echter niet al zijn favoriete programma's op BVN zien. Er wordt voor de kijker een keuze gemaakt en deze keuze hoeft niet dezelfde te zijn als de kijker zelf zou maken. RCC oordeelde [RB 3181] het vertrouwen in reclame wordt geschaad als bedoeld in artikel 5 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). BVN gaat in beroep. Het College vernietigt de bestreden beslissing en wijst de klacht alsnog af.

RCC 16 juli 2018 RB 3181; dossiernr. 2018/00443 (NPO Start) Misleiding. Aanbeveling. Het betreft de televisiereclame voor NPO Start. Hierin zegt de voice-over onder meer: “Op het nieuwe NPO Start kijk jij wat jíj wilt kijken, waar en wanneer jíj wilt.”
De klacht: In de reclame wordt gezegd dat je met NPO Start kunt kijken waar je maar wilt. Dit is niet waar. In het buitenland zijn de uitzendingen van NPO niet te ontvangen, omdat rechtstreekse ontvangst in het buitenland verboden is. Nu de uitzendingen niet overal kunnen worden ontvangen, is de reclame misleidend. Bekijk de reclame hier.

Voorz. 28 juni 2018 RB 3170, dossiernr. 2018/00445/A (Novartis) Misleiding. Directe Voorzitters Afwijzing. Het betreft een getekende televisiecommercial van Novartis waarin een oudere vrouw vertelt dat zij hartfalen heeft, waarbij als 'logische' ongemakken voor haar worden genoemd: slecht slapen, overdag snel moe zijn, opgezwollen voeten en het buiten adem raken bij trap lopen. Vervolgens zegt het personage dat ze haar problemen heeft besproken met haar cardioloog die haar ongemakken niet logisch voor haar vond en dat zij, na dit gesprek, weer zin heeft om "naar hartenlust te leven". Vervolgens zegt de voice-over: "Ongemakken bij hartfalen zijn niet altijd logisch. Praat er over met uw cardioloog. Vraag het informatiepakket aan." Gelijktijdig met laatstgenoemde mededeling verschijnt in beeld: "Gratis informatiepakket" met daarbij een telefoonnummer en www.hartfalen.nl. (zie hier de commercial).
De klacht: in de televisiecommercial worden de volgende ernstig misleidende opmerkingen gemaakt. De mededeling " Praat er over met uw cardioloog" wekt de suggestie dat men rechtstreeks met een cardioloog contact kan opnemen. Men dient echter eerst door de huisarts voor onderzoek naar een cardioloog te worden verwezen. De uiting wekt door de mededeling dat men na het gesprek met de cardioloog weer zin heeft om te leven de suggestie dat een gesprek met de cardioloog het hartfalen oplost. Uit eigen ervaring weet klager dat dit niet het geval is.

RCC 1 mei 2018, RB 3140; Dossiernr. 2018/00221 (VVD Venlo) Advies (herkenbaarheid adverteerder). De uiting betreft een folder die huis-aan-huis is verspreid. De folder heeft het uiterlijk van een krant. Op de voorpagina staat groot afgebeeld “DVNL” met daaronder “Zaterdag 17 maart 2018” en “SPECIALE UITGAVE DAGBLAD VOOR NOORD LIMBURG EDITIE VENLO”. De rest van de voorpagina en de overige door klager overgelegde 15 pagina’s zijn ingedeeld als reguliere krantenpagina’s. Klager maakt bezwaar tegen de folder omdat deze eruit ziet als een nieuwsbron (krant), maar in feite reclame voor de Venlose VVD is. Nergens in het blad is te zien dat het om een uitgave van de Venlose VVD gaat. Zo staat op de voorpagina dat er een tweestrijd is tussen de PVV en de VVD Venlo. Dit is volgens klager enkel gebaseerd op de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 en niet op onderzoek. Klager vindt het kwalijk dat de VVD Venlo “verkapt campagne” voert door aan te haken bij de populariteit van Het Dagblad voor Noord Limburg, een krant die al jaren niet meer bestaat maar nog wel op veel sympathie kan rekenen in de regio.