Misleidende en vergelijkende reclame  

RCC 20 september 2016, RB ; dossiernr. 2016/00396 (Millieuvriendelijke houtkachels) Aanbeveling. Uitingen "milieubewust stoken", "CO2 neutraal" en "duurzaam" misleidend. De uiting: Het betreft twee advertenties van Kachels.com in twee dagbladen, te weten Algemeen Dagblad en het Utrechts Nieuwsblad. Daarin staat onder meer: “Met pellets (kleine blokjes hout) stookt u efficiënt en milieuvriendelijk.” Besparen met hout en milieubewust stoken tegelijk!” “Stoken van hout of pellets is duurzaam en CO2 neutraal.” De klacht: In dossier 2012/01141 heeft de Commissie de kwalificatie "milieuvriendelijk" voor houtkachels in strijd met de artikelen 2 en 3 van de Milieu Reclame Code (MRC) bevonden. Klager verzoekt de Commissie om voor de onderhavige uitingen in diezelfde zin te oordelen waar het betreft de zinsnede "milieubewust stoken". Ook de woorden " CO2 neutraal" en "duurzaam" acht klager misleidend.

RCC 31 juli 2017, RB 2946; dossiernr. 2017/00477 (Mierendokter - binnen 1 dag van mieren af) Voorzitterstoewijzing. Misleiding. Ontbrekende informatie. Uiting: Het betreft een uiting op de website www.Mierendokter.nl, die onder andere de volgende tekst bevat: “Bestrijding kost nu slechts € 59,- excl. BTW incl. voorrijkosten. En daarmee helpen wij u binnen een dag van uw mieren af.” Klacht: Klager heeft op basis van de uiting de Mierendokter laten komen om de mieren bij klager en zijn buren te laten bestrijden. Toen de medewerker van Mierendokter bij klager arriveerde, deelde deze mee dat er doorgaans - en ook in het geval van klager - 3 behandelingen nodig zijn, bij elkaar voor een bedrag van € 177,- ex BTW. Klager voelt zich misleid omdat de belofte dat hij in 1 dag van het probleem af is voor een bedrag van € 59,- niet wordt waargemaakt.

Hof Amsterdam 1 augustus 2017, RB 2949; ECLI:NL:GHAMS:2017:3098 (KBvG tegen gerechtdeurwaarders) Tuchtrecht. Vergelijkende reclame. Klacht van de KBvG tegen zeven gerechtsdeurwaarders. Deurwaarders zijn met hun kantoor aangesloten bij een stichting die als doel heeft de derdengelden van opdrachtgevers veilig te stellen. De KBvG stelt dat met de verschenen publicatie, waarin de stichting feitelijk gepromoot wordt, in strijd is gehandeld met art. 1 en 12 van de Verordening beroeps- en gedragsregels gerechtsdeurwaarders en art. 1 van de Verordening KBvG normen voor kwaliteit in samenhang met art. 1.2 van het Reglement KBvG Normen voor kwaliteit. De kamer heeft de KBvG niet-ontvankelijk verklaard in haar klacht. In hoger beroep zijn geen feiten of omstandigheden gebleken die ertoe moeten leiden dat de gerechtsdeurwaarders tuchtrechtelijk laakbaar gedrag vertoond hebben. Het enkele aangesloten zijn bij een stichting waarvoor feitelijk reclame wordt gemaakt, is niet tuchtrechtelijk laakbaar. Het hof verklaart de klacht tegen de gerechtsdeurwaarders ongegrond.

RCC 31 juli 2017, RB 2948; dossiernr. 2017/00464 (Onjuiste prijs MSC cruizen) VT voor zover nodig. De uiting: Het betreft een uiting op adverteerders mobiele website msccruises.nl, waarin een cruise van 7 nachten met cruiseschip MSC Meraviglia (binnenhut), vertrekdatum 22 december 2017,  wordt aangeboden voor de prijs “vanaf € 699,- p.p.”. De klacht: Naar aanleiding van de advertentie voor de cruise die klager op 1 juni 2017 op zijn mobiele telefoon zag, heeft klager MSC Cruises gebeld om een boeking te maken voor vier personen. Er bleek echter geen enkele hut beschikbaar te zijn voor de genoemde prijs van € 699,- per persoon. De prijs bleek € 849,- p.p. te bedragen. MSC Cruises kon niet aangeven of de cruise met vertrekdatum 22 december 2017 daadwerkelijk beschikbaar is geweest voor de prijs van € 699,- p.p. Op de klacht die klager op de website Klachtenkompas hierover heeft geplaatst, heeft adverteerder gereageerd met de mededeling dat sprake is van een onjuiste  prijs op de mobiele website door een fout in de technologie. Omdat klager het met deze reactie niet eens was, heeft hij op advies van Consuwijzer - zijn klacht opnieuw voorgelegd aan MSC Cruises. Laatstgenoemde heeft hierop meegedeeld dat de prijs van € 699,- een fout betreft die is veroorzaakt door een technisch probleem, dat de prijzen op de desktop website correct zijn en dat de prijs van € 699,- p.p. niet bewust is gecommuniceerd. Verder stelt adverteerder in deze reactie op 1 juni 2017 direct alles in het werk te hebben gesteld om de onjuiste prijs van de mobiele website te verwijderen en te vervangen door het huidige tarief. Klager betwist dat MSC Cruises op 1 juni 2017 direct actie heeft ondernomen, nu op 5 juni 2017 op de mobiele website voor dezelfde cruise nog steeds met de prijs van € 699,- p.p. werd geadverteerd. Klager voelt zich misleid door MSC Cruises, die verantwoordelijk is voor de juistheid van haar informatie op zowel de mobiele als de desktop website.

RCC 31 juli 2017, RB 2947; dossiernr. 2017/00458 (NAW/schoonste brandstof) Toewijzing zonder aanbeveling. De uiting: Het betreft een uiting met de kop “Met onze energie de toekomst veranderen” op de website www.nam.nl (subpagina https://www.nam.nl/gas-en-oliewinning/het-winnen-van-aardgas/onze-energie-toekomst-veranderen.html), meer specifiek de volgende tekstgedeeltes: “De energietransitie vindt nu plaats. NAM streeft naar een actieve rol in deze transitie en gelooft in een wereld waarin fossiele en hernieuwbare brandstoffen naast elkaar bestaan. Hiervoor zal ze in eigen land geproduceerd gas – de schoonste fossiele brandstof – blijven leveren en de ontwikkeling van duurzame energiebronnen ondersteunen.” en: “Aardgas is betrouwbaar, beschikbaar, betaalbaar en de schoonste van alle fossiele brandstoffen.” De klacht: De beweringen zijn misleidend, omdat deze de consument een verkeerde indruk geven over de  milieuaspecten van aardgas. Het woord ‘schoonste’ laat lezers geloven dat gas nauwelijks bijdraagt aan het broeikaseffect. Dat klopt niet. Met deze tekst wordt gesuggereerd dat fossiele brandstoffen schoon kunnen zijn in die zin dat zij geen schade aan het milieu veroorzaken. Die suggestie is niet juist. Gas is een fossiele brandstof en draagt als zodanig bij aan klimaatverandering. Gas komt niet in de buurt van zon en wind, die bij de productie van energie geen emissies veroorzaken. Het is dan ook misleidend om te beweren dat gas schoon is. De toevoeging “van alle fossiele brandstoffen” verandert hier weinig aan, aldus klagers. Het suggereert zelfs dat alle fossiele brandstoffen schoon zijn, maar dat gas de allerschoonste is.

RCC 31 juli 2017, RB 2945; dossiernr. 2017/00479 (Compressiesokken ANWB 2e paar gratis) Voorzitterstoewijzing. Misleiding prijs. 2e paar gratis alleen voor ANWB-leden. De uiting: Het betreft een uiting in de ANWB-folder, geldig tot 16 juli 2017, waarin onder de afbeelding van een sok staat, voor zover hier van belang: “Compressiesok Maat 35-46: Niet-leden €16.99; Leden: €14.99 2e paar gratis”. De klacht: Klager is geen ANWB-lid (meer), en vindt het geen bezwaar om in de ANWB-winkel voor aankopen de niet-ledenprijs te betalen. In de advertentie worden compressiesokken aangeboden, waarvan de niet-ledenprijs 2 euro hoger is dan de prijs voor leden, maar het tweede paar is gratis. Het is echter niet duidelijk, zoals klager bij de kassa bleek, dat het aanbod van tweede paar gratis exclusief voor ANWB-leden is bedoeld. Hierdoor betalen leden € 14,99 voor twee paar sokken en niet-leden bijna € 34,-. Hoewel klager achteraf heeft gezien dat de laatste twee regels in de advertentie vetgedrukt zijn, vindt hij de uiting onduidelijk en misleidend.

RCC 25 juli 2017, RB 2939; dossiernr. 2017/00356 (Schiphol; taxfree reizen voor alle passagiers) Aanbeveling (gedeeltelijk). Taxfree reizen, laagste prijsgarantie en voorwaarden. Misleiding. De uiting: 1. Een uiting op www.schiphol.nl/nl/pagina/taxfree-kortingen/. Daarin staat onder de aanhef: “Mooi meegenomen” onder meer: “Taxfree winkelen binnen de EU. In 1999 zijn de regels vanuit de overheid aangepast en werd echt taxfree winkelen afgeschaft voor reizigers binnen de EU. Reizigers naar bestemmingen buiten de EU konden en kunnen nog steeds belastingvrij aankopen doen. Om te voorkomen dat reizigers afhankelijk van hun bestemming een andere prijs zouden moeten betalen, hebben de winkeliers op de luchthaven afgesproken de prijzen voor EU en niet EU-bestemmingen gelijk te trekken. Het bedrag dat door jou, als je binnen de EU reist, aan btw wordt betaald over diverse producten, nemen de winkels voor eigen rekening. Zo blijft het mogelijk om de prijzen lager te houden. Alle vertrekkende passagiers op Schiphol kunnen daardoor winkelen tegen taxfree prijzen”. 
2. Een uiting op www.seebuyflyhappyhour.nl/voordelen-seebuyfly/. Daarin staat onder het kopje “Laagste prijs garantie” een blauwe pijl met daarin de tekst: “LOWEST  PRICE GUARANTEE”. Naast de pijl staat de tekst: “Hou je ogen goed open terwijl je koopjes jaagt in onze winkels. Want als je producten met een blauwe pijl ziet, zijn deze gegarandeerd het goedkoopst van Nederland. Als je het product ergens anders vindt voor een lagere prijs, betalen we je het verschil. Beloofd is beloofd”. 
De klacht: De klacht behelst de “misleidende manier” waarop Schiphol c.q. See Buy Fly reclame maakt met de term "taxfree" in haar uitingen, aldus klager (hierna ook: de Consumentenbond). De klacht vloeit voort uit een onderzoek van de Consumentenbond, najaar 2015, naar “de claims” van de See-Buy-Fly-winkels. Daaruit bleek dat het beloofde prijsvoordeel niet of nauwelijks bestond en dat er geen sprake was van "belastingvrije" aankopen. Meer concreet doet “See Buy Fly” drie beloften, die niet worden waargemaakt. Deze beloften zijn, aldus de Consumentenbond: A. "Winkeliers betalen de BTW voor passagiers die binnen de EU reizen". B. "Schiphol garandeert de laagste prijs". C. "Alle vertrekkende passagiers op Schiphol kunnen winkelen tegen taxfree prijzen"

RCC 31 juli 2017, RB: 2938; dossiernr. 2017/00493 (Youfone/"onbeperkt abonnement") Zie ook: Toewijzing II 470 en Toewijzing III 470/A (In strijd met wet) Aanbeveling. abonnement "onbeperkt" is oneerlijk en misleidend. De uiting: Het betreft de aanbieding op adverteerders website www.youfone.nl van het abonnement genaamd “Onbeperkt” of “Onbeperkt MB” of “Onbeperkt data”.
De klacht: Anders dan de naam “Onbeperkt MB” van het aangeboden abonnement doet vermoeden, kent het abonnement wel degelijk een beperking. Na verbruik van 15GB wordt de snelheid namelijk verlaagd naar 64Kbps. Bij deze internetsnelheid kan de klant geen ‘normaal’ internetgebruik meer ervaren. Dat in een dergelijk geval ‘onbeperkt’ een te absoluut begrip is, blijkt volgens klaagster ook uit de aanbeveling van de Commissie in dossier 2012/00837B. Daarnaast spreekt Youfone zelf van een bundelgrootte (van 15GB), wat aangeeft dat de bundel beperkt is. Het aanbod is dus, anders dan Youfone beweert, niet onbeperkt. Dit wordt niet anders doordat bij het aanklikken van de link “Keuzehulp nodig?” – op de pagina waar het abonnement kan worden samengesteld – de volgende tekst verschijnt:
“*Youfone Onbeperkt MB’s heeft een Fair Use Policy van 15GB. Bij het bereiken van de bundelgrootte wordt de snelheid verlaagd naar 64 Kbps. Er worden geen kosten voor het gebruik van (nationaal) internet buiten de bundel in rekening gebracht.
Klik hier voor meer informatie.”

In de eerste plaats wordt de klant niet overal waar het ‘Onbeperkt (data/MB)’ abonnement wordt weergegeven over de beperking geïnformeerd, maar slechts bij de laatste stap van het keuzeproces gedurende de aankoop. Bovendien gaat het hier om een absolute objectieve claim die Youfone niet waar kan maken, ook niet met het noemen van een Fair Use Policy (FUP), ongeacht of een disclaimer is geplaatst. Klaagster verwijst naar uitspraken van de Commissie (dossiers 2007/07.0076 en 2008/1499/07.0322), waarin is geoordeeld dat (zelfs een zeer grote) FUP niet past bij een absolute claim.

Verder voldoet ‘Keuzehulp nodig?’ niet aan de eisen die aan een disclaimer gesteld moeten worden, omdat de disclaimer verborgen is. Niet alleen moet op ‘Keuzehulp nodig?’ worden geklikt om de essentiële informatie van een uitnodiging tot aankoop te zien, maar ook doet het woord ‘keuzehulp’ niet vermoeden dat sprake is van een harde beperking van de absolute claim ‘Onbeperkt (data/MB)’. De klant die meent geen keuzehulp nodig te hebben, zal hierdoor niet op de link klikken en dus niet geïnformeerd worden over de beperking. De informatie onder de link is ook niet toereikend, omdat de gemiddelde consument uit de mededeling dat de snelheid wordt verlaagd naar 64 Kbps niet zal begrijpen dat dit een beperking van de internetmogelijkheden inhoudt.

Het voorgaande maakt dat het aanbod ‘Onbeperkt (data/MB)’ misleidend en oneerlijk is, omdat de gemiddelde consument een besluit over een transactie zal nemen dat hij anders zeer waarschijnlijk niet had genomen.

RCC 18 juli 2017, RB 2937, dossiernr. 2017/00476 (Sun City - citytrip) VT. Essentiële informatie ontbreekt in reclame voor citytrip. De uiting: Het betreft een aan klaagster verzonden e-mail waarin een stedentrip wordt aangeprezen. Daarbij wordt onder meer gezegd dat men vliegt “vanaf een luchthaven bij u in de buurt” en “Retourvlucht vanaf een luchthaven van uw voorkeur”. Verder wordt gezegd: “Geen extra reserverings- of boekingskosten” en “Nu bestellen, boeken over enkele weken”. In de e-mail staat de link “Meer informatie”. Door op deze link te klikken ziet men actievoorwaarden, de prijs van de stedentrip en de bestemmingen. De klacht: In de voorwaarden staat niet dat er vanaf Brussel wordt gevlogen, alsmede dat € 80,- aan toeslagen moet worden betaald en gekozen kan worden uit vier data. Klaagster werd hierover pas in een later stadium geïnformeerd, zoals blijkt uit de door haar overgelegde correspondentie. Klaagster acht de reclame-uiting om die reden misleidend.

1)  Klaagster stelt dat zij, nadat zij op het aanbod was ingegaan, werd geconfronteerd met het feit dat zij vanaf Brussel moest vliegen, alsmede toeslagen moest betalen en een zeer beperkte keuze aan data had. De klacht is niet weersproken en ook gegrond nu de reclame-uiting niet op deze aspecten wijst, maar juist met zoveel woorden inhoudt dat men zelf kan bepalen vanaf welk vliegveld men vertrekt en men geen extra kosten is verschuldigd. Verder vermeldt de uiting niet dat men bij het boeken uit slechts enkele data kan kiezen. Aldus wekt de uiting een onjuist beeld van hetgeen men kan verwachten indien men ingaat op het aanbod in de reclame-uiting (in feite de uitnodiging om een voucher voor een stedentrip te bestellen waarmee men later kan boeken).

2)  Blijkens het voorgaande is over (de keuze van) de luchthaven waarvandaan men vertrekt geen juiste informatie verstrekt. Dit betreft een van de voornaamste kenmerken van het product als bedoeld onder b van artikel 8.2 van de Nederlandse Reclame (NRC). Ten aanzien van het ontbreken van informatie over de beperkte keuze aan data oordeelt de voorzitter dat sprake is van het ontbreken van essentiële informatie, derhalve van een omissie als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c NRC. Voor wat betreft de toeslagen ad € 80,- is het de voorzitter niet duidelijk geworden wat de aard daarvan is, zodat niet kan worden geoordeeld dat adverteerder in strijd met de reclame-uiting (extra) reserverings- en boekingskosten in rekening brengt. Dat neemt niet overigens weg dat de consument wel over de (mogelijke) verschuldigdheid van die toeslagen had dienen te worden geïnformeerd. Ook in zoverre is sprake van een omissie in de zin van artikel 8.3 aanhef en onder c NRC. Voorts is de voorzitter van oordeel dat de gemiddelde consument door het voorgaande ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen. Om die reden is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

De beslissing van de voorzitter

De voorzitter acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC en beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

RCC 18 juli 2017, RB 2935; dossiernr. 2017/00454 (Emté Supermarkt B.V.) VT zonder Aanbeveling. uiting "Beter dan biologisch" is misleidend. De uiting: Het betreft een weekfolder en de website van EMTÉ telkens voor zover in verband met ‘Natuurvlees’ onder meer werd gezegd: “Beter dan biologisch” en daarbij naar leefomstandigheden van dieren en hun voedsel werd verwezen. De klacht: Skal Biocontrole stelt, samengevat, dat de leus “Beter dan biologisch” misleidend is en in strijd met artikel 23 van Verordening (EG) 834/2007. Zij voert ter onderbouwing hiervan aan dat deze mededeling de onjuiste schijn wekt dat het natuurvlees in ieder geval voldoet aan kenmerken van biologisch vlees als bedoeld in de verordening. De begeleidende tekst draagt aan die onjuiste indruk bij. Doordat hier staat dat de runderen gevarieerd eten, veel bewegen, langer leven, en de leefomstandigheden en het voedsel worden gecontroleerd, wordt verwezen naar de kenmerken van biologische landbouwproducten. Omdat nergens uit blijkt dat natuurvlees beter is dan biologisch, zijn de reclame-uitingen niet objectief controleerbaar en om die reden tevens in strijd met artikel 6:194a lid 2 sub c BW.