Misleidende en vergelijkende reclame  

RCC 19 maart 2024, RB 3832; 2024/00059 (Klager tegen adverteerder). In een advertentie in de Volkskrant (uiting 1) en op een website (uiting 2) worden cruisereizen aangeboden die een “duurzame keuze” zouden zijn. De claim wordt echter niet onderbouwd of toegelicht. Klager stelt dat ten opzichte van andere vormen van vakantie cruisevakanties juist schadelijk zijn voor het klimaat en het milieu en verwijst naar diverse bronnen over de uitstoot. De gemiddelde consument zou misleid worden door deze uiting en denken dat het inderdaad een duurzame keuze is en niet milieu- en klimaatschadelijk is. Dit zou misleidend en daarmee in strijd met de artikelen 3.1, 4 en 7 van de Code voor Duurzaamheidsreclame (hierna: CDR) zijn. Adverteerder voert verweer en stelt dat een vakantie in Noorwegen wel duurzaam is. De Commissie oordeelt dat de algemene vermelding dat de reis een “duurzame” keuze is, niet voldoende is. Het begrip ‘duurzaam’ moet ingevuld worden en er moet duidelijk zijn op grond waarvan het begrip gerechtvaardigd wordt. Beide uitingen zijn hierdoor in strijd met artikel 3.1 CDR. De Commissie beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze te adverteren.

Rb. Amsterdam 20 maart 2024, RB 3829; ECLI:NL:RBAMS:2024:1512 (Fossielvrij tegen KLM). Stichting Fossielvrij heeft een collectieve actie aangespannen tegen KLM omdat zij vindt dat KLM doet aan greenwashing. Fossielvrij vordert verklaring voor recht dat door KLM gedane reclame-uitingen die suggereren dat vliegen duurzaam kan zijn of worden en CO-2 uitstoot gecompenseerd kan worden, misleidend en onrechtmatig zijn en dat KLM daarmee in strijd handelt met fundamentele rechten en de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken. Zo maakt KLM milieuclaims die zijn gebaseerd op vage en algemene verklaringen over milieuvoordelen en daarmee misleidt KLM de consument. In andere uitingen schetst KLM een te rooskleurig beeld over de gevolgen van maatregelen zoals Sustainable Aviation Fuels en herbebossing. De rechtbankt wijst de vorderingen toe. 

Rb. Den Haag 13 september 2023, IEF 21924; ECLI:NL:RBDHA:2023:14032 (Kärcher tegen gedaagde) KÄRCHER FUTURETECH GMBH (hierna: Kärcher) is een onderneming die zich richt op reinigingstechnologie. Kärcher en gedaagde hebben aan dezelfde aanbestedingsprocedure met de Koninklijke Landmacht als opdrachtgever deelgenomen. Vervolgens heeft de Koninklijke Landmacht via Linkedin bekend gemaakt dat Kärcher de aanbesteding heeft gewonnen. Gedaagde heeft daaronder een reactie (zie citaat) geplaatst waarin kritiek wordt geuit en onder meer staat dat niet is gekeken naar Europese regelgeving en een aantal andere elementen. Kärcher stelt dat hiermee sprake is van ongeoorloofde vergelijkende reclame dan wel een onrechtmatige daad. Kärcher vordert een verbod op het doen van soortgelijke uitlatingen op straffe van een dwangsom, een rectificatie en betaling van schadevergoeding door gedaagden. De rechtbank komt tot het oordeel dat de uiting van gedaagde op onderdelen kan worden beschouwd als ongeoorloofde vergelijkende reclame en wijst de vorderingen van Kärcher gedeeltelijk toe.

CvB (SRCC) 19 december 2023, IEF 21820, RB 3816; Dossiernr: 2023/00301 (Primark Netherlands B.V. tegen Sara Dubbeldam/When Sara Smiles). Klacht tegen misleidende duurzaamheidsclaims door Primark. Zowel de RCC als het CvB neemt misleiding aan t.a.v. alle bestreden uitingen en doet een aanbeveling. Klaagster (Sara Dubbeldam/When Sara Smiles) maakt bezwaar tegen de uitingen en stelt dat Primark consumenten misleidt, door te adverteren met (absolute) duurzaamheidsclaims die vooralsnog enkel zijn gebaseerd op toekomstplannen en duurzaamheidsambities. Het College komt tot het eindoordeel dat uitingen 1 t/m 5 in strijd zijn met artikel 3.2 CDR, en uiting 2 en 5 tevens in strijd met artikel 3.1 CDR.

RCC 14 augustus 2023, RB 3786; Dossiernr. 2023/00234 (Klager/Heineken) In dit geschil oordeelt de Reclame Code Commissie (hierna: de Commissie) over een klacht die tegen Heineken is ingediend. De uiting waartegen geageerd wordt is de absolute milieuclaim van Heineken dat haar bier voor de Nederlandse markt gebrouwen wordt met “100% groene energie” en “0 Co2-uitstoot”. Klager stelt dat deze claims misleidend zijn, omdat de eigenlijke uitstoot van Heineken verhuld zou zijn door het kopen van Garanties van Oorsprong (hierna: GvO’s). Deze GvO’s kunnen worden gekocht om de oorsprong van duurzaam opgewekte energie te verifiëren. Zij kunnen worden ‘afgeboekt’, waarmee op de uiteindelijke uitstootrapportage mag worden gezegd dat er geen uitstoot heeft plaatsgevonden tijdens de opwekking van de energie. Klager stelt dat Heineken zich met haar claim aan ‘grove oversimplificatie’ schuldig maakt. Ook wordt geklaagd over de claim dat de ‘Co2-uitstoot 0 is’ door gebruik van ‘biogas, zonne- en windenergie’. Heineken stelt dat het systeem van GvO’s niet ter discussie staat. Daarnaast geeft zij aan groene energie te winnen uit twee verschillende productielocaties in Nederland. Zij stelt dat haar claim juist, voldoende onderbouwd en niet misleidend is.

RCC 14 augustus 2023, RB 3787; Dossiernr. 2023/00257 (Klager/Bud) Klager stelt dat Bud, een biermerk, zich schuldig maakt aan misleidende reclame door te claimen dat zij in haar productieproces ‘100% hernieuwbare elektriciteit’ gebruikt. Dat de elektriciteit die Bud gebruikt volledig hernieuwbaar is, kan echter niet reëel zijn. De uitstoot die met elektriciteitsgebruik wordt opgewekt kan verhuld worden door middel van zogenaamde ‘garanties van oorsprong’ (hierna: GvO’s), zo stelt klager. Daarmee is deze reclame misleidend. Bud stelt op haar beurt dat zij zich binnen de kaders van de wet beweegt. Dat klager principiële bezwaren tegen het systeem van GvO’s heeft is geen onderwerp van dit geschil. Ook ziet de claim van Bud niet op een algemene duurzaamheidsclaim, maar op het elektriciteitsverbruik in het brouwproces. 

RCC 1 augustus 2023, RB 3780; Dossiernr. 2023/00274 (Klager/Staatsloterij) De slogan van de Staatsloterij is: "We trekken alleen uit verkochte loten.”. Klager merkt op dat de jackpot niet gevallen is en dat er daarom sprake is van misleidende reclame. De Staatsloterij stelt dat het inherent aan een jackpot is dat deze niet altijd valt. Verwezen wordt naar een eerdere uitspraak van de Commissie waarin is aangegeven dat de jackpot niet met zekerheid hoeft te vallen. Ook weet de gemiddelde consument dat een jackpot niet per definitie hoeft te vallen. De Staatsloterij stelt voldoende informatie te hebben verstrekt over de wijze waarop het jackpotmechanisme fungeert

Reclame Code Commissie 4 mei 2023; RB 3771; dossiernr. 2023/00059 (Commissie/Coolblue) Op de website van Coolblue valt te lezen dat men, indien men voor 23:59 bestelt, de bestelling de volgende dag gratis thuis bezorgd krijgt. Deze bewering vormt, volgens klaagster, een garantie en doet daarmee de plicht ontstaan om deze ook daadwerklijk na te komen. 

CvB 6 juni 2023, RB 3769; Dossiernr: 2023/00100/C-CVB (Gendertwijfel.nl/Commissie) Het College van Beroep buigt zich in deze zaak over een radiocommercial die de Commissie eerder als nodeloos grievend bestempelde. Het betrof een commercial waarin een vrouw tegen een (vermoed) kind zegt dat geslacht geen keuze is en een oproep aan de politiek doet om de zogenaamde 'Transgenderwet' tegen te houden. Hoewel deze uiting niet misleidend werd geacht, was zij wel nodeloos kwetsend, gelet op de combinatie van gesproken tekst en de toonzetting. 

RCC 25 april 2023, RB 3763; Dossiernr. 2023/00020 (Klager tegen Koopjedeal) Een klager heeft een klacht ingediend bij de Reclame Code Commissie (RCC) over een reclame voor een 'slimme design torenkachel' en 'slimme infrarood paneelverwarming'. In de reclame wordt gesteld dat de aankoop van deze producten leidt tot een besparing van de stookkosten. De klager acht deze bewering misleidend. Door de mededeling dat je met de geadverteerde toestellen voor elektrisch verwarmen kunt besparen op je stookkosten, wordt de indruk gewekt dat je bij gelijkblijvend comfort minder geld kwijt bent aan de kosten voor verwarming. Uit een berekening op de website van Kassa blijkt echter dat het verwarmen van een woning met elektriciteit tot driemaal duurder is dan verwarming op gas.