Misleidende en vergelijkende reclame  

Vzr. Rb. Midden-Nederland 6 maart 2025, RB 3897 (Hornbach tegen Bauhaus Vakinkoopcentrum). Kort geding. Hornbach heeft bezwaar gemaakt tegen twee reclameboodschappen van Bauhaus in haar vestiging in Den Hoorn, waarin een prijsvergelijking wordt gemaakt tussen een aantal vergelijkbare producten van de twee bouwmarkten. Hierin komt Bauhaus als goedkopere uit de bus. Volgens Hornbach zijn deze reclame-uitingen op een aantal punten onjuist en misleidend. In de eerste reclameboodschap werd een onjuiste afmeting van de stellingkast van Hornbach vermeld en een verkeerde prijs van bij een huishoudtrap. Deze is aangepast en opnieuw opgehangen (tweede reclameboodschap). Volgens Hornbach is ook deze uiting misleiding, door de slechte leesbaarheid, prijsverschillen per vestiging en doordat er twee verschillende kasten worden vergeleken. Daarom vordert Hornbach op straffe van een dwangsom een verbod voor deze uitingen, een verbod om gebruik te maken van een laagste prijsgarantie in vergelijking met Hornbach producten en een rectificatie waarin wordt gewezen op de onjuistheid en ongeoorloofdheid van de reclame-uitingen.

RCC 18 Maart 2025, RB 3894; 2025/00036 (Klager tegen Nordic Fire).  Op de website van kachelfabrikant Nordic Fire werd stevige kritiek geuit op Milieu Centraal. Volgens het bedrijf zou Milieu Centraal zich bedienen van onjuiste cijfers, bewuste manipulatie en feitelijke onjuistheden in haar voorlichtingscampagne over houtstook. Daarnaast omschreef Nordic Fire zijn eigen producten, waaronder de Fjord-houtkachel, als “schoon” en “milieuvriendelijk”. Een klager vond dat daarmee de Code voor Duurzaamheidsreclame werd overtreden en consumenten werden misleid met onjuiste informatie. De voorzitter van de Reclame Code Commissie beoordeelde de klacht op drie onderdelen. Zo stelde de klager dat er op de website van Nordic Fire een grafiek stond met een foutieve bronvermelding. Volgens hem werd ten onrechte gesuggereerd dat de cijfers over fijnstofuitstoot afkomstig waren van Milieu Centraal. De voorzitter zag dit anders. Uit de opmaak bleek duidelijk dat de gegevens over houtkachels afkomstig waren van een andere bron, namelijk Agoria-CIV, terwijl de verwijzing naar Milieu Centraal alleen betrekking had op een vergelijking van autotypes. Dit onderdeel van de klacht werd ongegrond verklaard.

RCC 9 augustus 2024, RB 3896; 2024/00219. Deze klacht betreft het lespakket "Een betere wereld begint op je bord" van Greenpeace, dat volgens de klager misleidende en onjuiste informatie bevatte over vleesconsumptie en klimaatimpact. De klager voerde aan dat het lesmateriaal in strijd was met de Nederlandse Reclame Code (NRC) en de Code voor Duurzaamheidsreclame (CDR), met name op het gebied van waarheid, misleiding, angstaanjaging en herkenbaarheid van reclame.​ De Reclame Code Commissie oordeelde dat het lespakket inderdaad als reclame moet worden aangemerkt in de zin van de NRC, omdat sprake is van openbare uitingen van denkbeelden en openbare aanprijzing van een denkbeeld door een adverteerder. Aangezien het lespakket gericht is op primair onderwijs, is de Kinder- en Jeugdreclamecode (KJC) van toepassing. Op grond hiervan oordeelt de Commissie dat het lespakket onvoldoende herkenbaar is als reclame. Daarnaast roept het lespakket zonder gerechtvaardigde reden gevoelens van angst op, onder meer door de stellige bewering: “De industriële vleesproductie maakt mensen (...) ziek.” Dit geldt ook voor de uitspraak dat het eten van vlees bijdraagt aan de ondermijning van voedselzekerheid. De Commissie adviseert Greenpeace om voortaan niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken. Overige klachten, met betrekking tot juistheid, misleiding en duurzaamheid, worden afgewezen.

CvB RCC 19 maart 2025, RB 3892, IT 4829; 2024/00312 (Klager tegen KPN). In een uitgebreide procedure boog het College van Beroep zich over een klacht tegen KPN’s reclame voor een ‘Unlimited50’ sim-only abonnement. De uiting beloofde “onbeperkt data” met 50 Mbit/s snelheid, maar bleek in de praktijk een daglimiet van 20 GB te kennen. Daarna moest de gebruiker handmatig via sms of MijnKPN telkens 2 GB extra data activeren. Klager vond dat dit onvoldoende duidelijk werd gemaakt en dat er dus sprake was van misleiding. De Reclame Code Commissie oordeelde eerder dat deze constructie niet in strijd is met de regels, omdat gebruikers zonder extra kosten kunnen blijven internetten. De benodigde handeling werd niet als relevante beperking gezien. De voorzitter had de klacht eerst nog toegewezen, maar die beslissing werd vernietigd.

RCC 28 februari 2025, RB 3890; 2025/00056 (Klager tegen Zonnatura). Deze klacht gaat over de verpakking van het ontbijtproduct “Zonnatura Teff Flocons de Teff”, dat suggereert dat het uitsluitend uit teff bestaat, terwijl uit de ingrediëntenlijst op de zijkant blijkt dat het product voor slechts 40% uit teff bestaat en verder onder meer mais, boekweit en rijst bevat. Volgens de klacht wordt dit onvoldoende duidelijk op de voor- en achterkant van de verpakking, waar alleen teff wordt genoemd en afgebeeld. Zonnatura voerde aan dat andere ingrediënten zijn toegevoegd om de smaak en structuur te verbeteren, en dat de korrels op de voorzijde een visuele verwijzing zijn naar alle gebruikte granen. Bovendien wordt gewerkt aan een nieuw design waarin het woord “meergranenontbijt” duidelijk vermeld zal worden. De voorzitter van de Reclame Ce Commissie oordeelt dat de gemiddelde consument door de huidige verpakking ten onrechte mag aannemen dat het product volledig uit teff bestaat. De afbeelding van korrels en de correcte ingrediëntenlijst volstaan volgens de voorzitter niet om deze misleiding weg te nemen. De uiting is daarom in strijd met artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code in samenhang met artikel 7 lid 1 onder a van de Voedselinformatieverordening. Zonnatura wordt aanbevolen om  niet langer op deze wijze reclame te maken.

RCC 29 januari 2025, RB 3885; 2024/00580 (Klager tegen adverteerder). De klacht betreft de reclame-uitingen van het product “AH Excellent Ossenhaas Tournedos” in een online bonusfolder en op een fysiek reclamebord in de winkel. Klager stelt dat de luxe uitstraling van het product de indruk wekt dat er geen water is toegevoegd, terwijl dit wel het geval is. De vermelding hiervan op de verpakking is volgens klager te klein, en het reclamebord in de winkel geeft geen duidelijke informatie over de aanwezigheid van toegevoegd water. Dit zou misleidend zijn, vooral omdat er buiten de actieperiode een andere “AH Excellent Ossenhaas” wordt verkocht zonder toegevoegd water. Adverteerder stelt dat er twee verschillende producten binnen de “AH Excellent” lijn bestaan: een reguliere Zuid-Amerikaanse ossenhaas zonder toegevoegd water en een actieproduct, de Ierse Ossenhaas Tournedos, met toegevoegd water. Op de verpakking en in de actiefolder wordt dit volgens adverteerder voldoende duidelijk vermeld. Adverteerder erkent echter dat de informatie op het reclamebord in de winkel verwarrend kon zijn en belooft toekomstige uitingen te verduidelijken.

CvB RCC 19 december 2025, RB 3881; 2024/00268 (Klager tegen Tefal). De klacht in dit geschil richt zich tegen de verpakking en reclame-uitingen van Tefal over pannen met een PFAS-antiaanbaklaag. In deze uitingen worden de pannen omschreven als "100% safe coating", "100% veilig", "milieuvriendelijk" en "vrij van PFOA". De klager stelt dat deze claims misleidend zijn, omdat de antiaanbaklaag PTFE bevat, een vorm van PFAS, en dat het gebruik en de afvalverwerking gezondheids- en milieurisico’s met zich meebrengt. De afwezigheid van PFOA wordt als misleidend beschouwd, omdat deze specifieke PFAS-variant reeds verboden is en dit de suggestie kan wekken dat de pannen geheel PFAS-vrij zijn. Tot slot worden de claims over duurzaamheid betwist, omdat PFAS-chemicaliën schadelijk zijn voor het milieu en zich in de natuur ophopen. De klacht wordt beoordeeld aan de hand van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en de Code voor Duurzaamheidsreclame (CDR). Artikel 7 NRC verbiedt misleidende reclame, en artikel 8.2 NRC stelt dat onduidelijke informatie over productvoordelen misleidend kan zijn. Artikel 4 CDR vereist dat duurzaamheidsclaims aantoonbaar juist zijn, waarbij absolutere claims een zwaardere bewijslast met zich meebrengen. De Commissie toetst in hoeverre de uitingen voldoen aan deze bepalingen.

Hof Arnhem-Leeuwarden 24 september 2024, RB 3861, IEF 22293; ECLI:NL:GHARL:2024:6028 (Kingspan tegen Rockwool). Kingspan en Rockwool, twee marktleiders in isolatieproducten, raakten na de desastreuze Grenfell Tower-brand in 2017 verwikkeld in een juridische strijd over de brandveiligheid van hun producten. In deze procedure gaat het om de vraag of bepaalde mededelingen van Kingspan en van Rockwool over de brandveiligheid van hun eigen isolatieproducten misleidende reclame vormen, of Kingspan en/of Rockwool zich met uitlatingen over de producten van de ander schuldig heeft/hebben gemaakt aan ongeoorloofde vergelijkende reclame, dan wel of deze mededelingen anderszins onrechtmatig zijn tegenover de andere partij. 

RCC 3 september 2024, RB 3857; 2024/00194 (Klager tegen PLUS). De bestreden reclame-uiting ziet op een eierdoos van de PLUS supermarkt. Op de bovenkant van de verpakking staat “Plus Vrije-uitloop eieren middelgroot” en op de zijkant staat onder andere “Eieren van hennen met vrije uitloop” en “Vrije-uitloopei”. In de binnenkant staan vergelijkbare uitingen. Foodwatch betoogt dat de productomschrijving van Plus misleidend is, aangezien er een landelijke ophokplicht heeft gegolden voor bijna 19 weken in verband met vogelgriep. Plus verweert zich met de stelling dat eieren ook mogen worden aangemerkt als afkomstig van vrije-uitloop hennen als er een landelijke ophokplicht geldt. De Reclame Code Commissie (hierna: de Commissie) is het met die stelling eens en oordeelt dat het bezwaar van Foodwatch niet kan slagen voor zover dit ziet op de vermelding “vrije uitloop eieren” op de buitenkant van de verpakking.

RCC 2 september 2024, RB 3856; 2024/00264 (Klager tegen Bitvavo en Newsbit). Klager stelt misleid te zijn door de advertentie van Newsbit over crypto-exchange Bitvavo. In de advertentie staat vermeld dat iedereen die zich bij Bitvavo aanmeldt een welkomstcadeau krijgt van € 10 en daarnaast geen handelskosten zal hoeven betalen over de eerste € 10.000 aan transacties. Klager had zich aangemeld bij Bitvavo naar aanleiding van de advertentie. Toen klager vervolgens Bitcoin ging verhandelen bleek dat er toch transactiekosten betaald moesten worden, nu de aanbieding ten aanzien van de handelskosten maar geldig was voor 7 dagen. Deze termijn staat niet in de advertentie vermeld, aldus klager. Bitvavo benadrukt dat het hier gaat om een zogenaamde affiliate link, waarbij een affiliate partner, in dit geval Newsbit, lezers aanbiedt om klant te worden. De regels hiervoor zijn terug te vinden in de Gebruikersovereenkomst. Als er wordt doorgeklikt op de advertentie, belandt men op de Bitvavo x Newsbit affiliate pagina. Hier wordt de gebruiker volgens Bitvavo voorzien van alle voor de actie relevante informatie. De termijn van 7 dagen staat opgenomen in een voetnoot onderaan de pagina, waarnaar op de pagina wordt verwezen door middel van een asterisk. De Reclame Code Commissie oordeelt dat de klacht van klager slaagt en dat Bitvavo en Newsbit niet meer op deze wijze reclame mogen maken. De termijn is aan te merken als een belangrijke beperking van het aanbod en betreft essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te kunnen nemen. Newsbit had de termijn al op haar eigen website moeten vermelden en is verantwoordelijk voor het nalaten daarvan. Ook Bitvavo draagt verantwoordelijkheid voor de reclame-uiting van haar affiliate.