RB

Wetgeving & zelfregulering  

RB 3673

Gebruik Nutri-Score systeem bewust gedoogd

Zelfregulering (RCC, KOAG/KAG) 7 jun 2022, RB 3673; (Albert Heijn tegen klager ), https://www.reclameboek.nl/artikelen/gebruik-nutri-score-systeem-bewust-gedoogd

RCC 7 juni 2022, RB 3673; dossiernr. 2022/00080 (Albert Heijn tegen klager) Albert Heijn geeft door middel van een Nutri-Score aan welke producten een gezonde samenstelling hebben en welke dit niet hebben. Klager richt een klacht tegen diverse reclame-uitingen van de Albert Heijn die aandacht vestigen op Nutri-Score. Er wordt beweerd door adverteerder dat het systeem met Nutri-Scores gezondere keuzes makkelijker maakt. De voorzitter stelt vast dat dit systeem alleen producten binnen een bepaalde productgroep met elkaar vergelijkt, maar geen claim bevat omtrent het (absolute) gezondheidsgehalte van het dergelijke product. De voorzitter oordeelt verder dat het gebruik van het Nutri-Score systeem in strijd is met de wet. Albert Heijn heeft echter voldoende aannemelijk gemaakt dat, ook als er geen sprake is van expliciete toestemming voor het gebruik van de Nutri-Score, er sprake is van een situatie waarin het gebruik ervan door de Nederlandse overheid bewust is gedoogd. De voorzitter oordeelt dat er wel degelijk sprake is van strijd met de wet als bedoeld in artikel 2 NCR, maar dat hier geen gevolgen ten nadele van haar kunnen worden verbonden. De voorzitter bepaalt dat een aanbeveling achterwege zal blijven.

RB 3672

Verpakking koekje wekt niet suggestie van onmiskenbare gembersmaak

Zelfregulering (RCC, KOAG/KAG) 22 mrt 2022, RB 3672; (Ginger Thins ), https://www.reclameboek.nl/artikelen/verpakking-koekje-wekt-niet-suggestie-van-onmiskenbare-gembersmaak

RCC 22 maart 2022, RB 3672; dossiernr. 2021/00509 (Ginger Thins) Klager diende een klacht in over de koekjes ‘Ginger Thins’. Hij kon de smaak van gember en de stukjes gember nauwelijks proeven, maar proefde vooral kaneel. Dat uit ingrediëntenlijst blijkt dat het koekje maar voor 0.2% bestaat uit gember, wekt verbazing bij klager. De klager benadrukt dat de productnaam op de verpakking in overeenstemming moet zijn met de verhoudingen in de ingrediëntenlijst. 'Ginger Thins' is een gebruikelijke naam voor dit soort koekjes en wordt op de verpakking vergezeld van de beschrijvende benamingen ‘Thin and crispy spiced biscuits’ en ‘Kruidige koek’. De voorzitter is van oordeel dat adverteerder kon volstaan met de combinatie van de gebruikelijke en beschrijvende benamingen. Daarnaast overweegt de voorzitter dat het niet in de lijn der verwachting ligt dat de gemiddelde consument bij de benaming ‘Ginger Thins’ zal verwachten dat het koekje in overwegende mate uit gember zal bestaan. Indien dit wel verwacht wordt, wordt die onjuiste indruk voldoende gerelativeerd door de overige inhoud van de uiting. Klager maakt bezwaar tegen de beslissing van de voorzitter. De Commissie is van oordeel dat er gekeken moet worden naar de gehele verpakking, dus ook de beschrijvende toevoegingen en ingrediëntenlijst. In de verpakking als geheel ligt volgens de Commissie niet de suggestie besloten dat de koekjes een onmiskenbare gembersmaak hebben. De Commissie bevestigt de beslissing van de voorzitter en wijst de klacht af.

RB 3652

Aanduiding CO2-neutraal als misleidend

Zelfregulering (RCC, KOAG/KAG) 8 apr 2022, RB 3652; (CO2ZERO), https://www.reclameboek.nl/artikelen/aanduiding-co2-neutraal-als-misleidend

RCC 8 april 2022, RB 3652; dossiernr. 2021/00553 (CO2ZERO) KLM biedt bij het boeken van een vlucht de mogelijkheid om de CO2-uitstoot van uw vlucht te neutraliseren, door een additionele kleine bijdrage te leveren. Alhoewel KLM meedoet aan een herbebossingsproject door Gold standard gecertifieerde carbon credits/Ver's te kopen, staat daardoor volgens de Commissie niet vast dat KLM daardoor ook het beloofde effect realiseert. Tezamen met het feit dat er geen volledige wetenschappelijke consensus hierover bestaat, acht de Commissie dat deze beloftes van KLM niet in de door art. 3 MRC vereiste mate worden aangetoond en zijn daardoor misleidend.

RB 3432

Reis aanbieden met “gegarandeerd vertrek” in coronatijdperk misleidend

Zelfregulering (RCC, KOAG/KAG) 8 jul 2020, RB 3432; (Aanklager tegen OAD), https://www.reclameboek.nl/artikelen/reis-aanbieden-met-gegarandeerd-vertrek-in-coronatijdperk-misleidend

Reclame Code Commissie 8 juli 2020, IEF 19354, RB 3432; 2020/00219 (Aanklager tegen OAD) Reclamerecht. Reizen aanbieden met “gegarandeerd vertrek” wordt misleidend geacht, omdat “gegarandeerd vertrek” zorgvuldig moet worden gebruikt. De consument zal er bij deze toevoeging van uitgaan dat het zeker is dat een reis zal doorgaan, tenzij er sprake is van een plotselinge verhindering die op het moment van het aanbieden van de reis niet kon worden voorzien. Verhindering van de reis door corona is wel voorzienbaar.

RB 3290

Misleidende informatie bij productaankoop leidingsysteem, maar geen aansprakelijkheid

Rechtspraak (NL/EU) 12 feb 2019, RB 3290; ECLI:NL:GHARL:2019:1290 (Vivantes tegen Nathan en Uponor), https://www.reclameboek.nl/artikelen/misleidende-informatie-bij-productaankoop-leidingsysteem-maar-geen-aansprakelijkheid

Hof Arnhem-Leeuwarden 12 februari 2019, RB 3290; ECLI:NL:GHARL:2019:1290 (Vivantes tegen Nathan en Uponor) Hoger Beroep. Misleidende mededeling. Uponor is producent van kunststofbuizen. Nathan is de fabrieksvertegenwoordiger van Uponor in Nederland en België. Uponor prijst haar buizen aan door middel van folders, waarin zij stelt dat de betreffende buizen een maximaal constante werktemperatuur van 95°C kunnen verdragen (hierna: de aanprijzing). Vivantes stelt dat deze aanprijzing misleidend dan wel onrechtmatig is. De rechtbank heeft in eerste aanleg [RB 1607] geoordeeld dat de aanprijzing misleidend is in de zin van artikel 6:194 sub a BW, waarmee in beginsel sprake is van een onrechtmatige daad die aan Nathan en Uponor moet worden toegerekend. De rechtbank achtte het echter onvoldoende aannemelijk dat Vivantes haar keuze voor de Unipipe-buizen heeft gebaseerd op de aanprijzing. Derhalve heeft de rechtbank geen causaal verband aangenomen. In hoger beroep voert Vivantes drie grieven aan tegen deze beslissing. Met haar eerste grief stelt Vivantes dat degene die in verband met een misleidende mededeling schadevergoeding vordert niet hoeft aan te tonen dat hij op die misleidende mededeling is afgegaan indien er sprake is van een misleidende mededeling. Dit is echter onjuist nu Vivantes een rechtspersoon is handelend in de uitoefening van bedrijf of beroep. Vervolgens beroep Vivantes zich op het HR World Online arrest (HR 27 november 2009, ECLI: NL:HR:2009: BH2162). Dit beroep gaat echter niet op nu er belangrijke verschillen zijn met de situatie in het World Online arrest. Belangrijke verschillen zijn dat de productfolder zich in dit geval richt op een specifieke doelgroep van technisch onderlegde professionals in plaats van, zoals in de World Online-zaak, op een breed publiek van beleggers (waaronder professionele beleggers en consumenten zonder kennis en ervaring met beleggen), terwijl de in de World Online-zaak geschetste bewijsproblemen voor de beleggers zich niet of anders en in mindere mate voordoen voor Vivantes. Tot slot heeft Vivantes onvoldoende gesteld om aan te nemen dat de aanprijzing in de folder voldoende van belang is geweest bij de beslissing om de kunststofbuizen aan te kopen. Alle grieven falen.

RB 3282

ING mag app aanbieden als voor eenieder beschikbaar

Zelfregulering (RCC, KOAG/KAG) 30 jan 2019, RB 3282; 2018/00800 (klager tegen ING), https://www.reclameboek.nl/artikelen/ing-mag-app-aanbieden-als-voor-eenieder-beschikbaar-1

RCC 30 januari 2019, IEF 18247, RB 3279; dossiernr. 2018/00800 (klager tegen ING) Reclamecodecommissie. Afwijzing. Geen wervend karakter boodschap. Het betreft mededelingen over de ‘Mobiel Bankieren App’ op de website van ING (subpagina https://www.ing.nl/particulier/mobiel-en-internetbankieren/mobiel-bankieren-app/index.html) en  in de berichten op klagers mijn.ing.nl. De klacht houdt in essentie in dat de app van ING niet functioneert op oudere besturingssystemen.

RB 3182

Aanvraag aanbesteding voor reclamemast langs A1 is evident tijdig

Nederland 20 feb 2018, RB 3182; ECLI:NL:RBAMS:2018:1206 (DKTD Media tegen Diemen), https://www.reclameboek.nl/artikelen/aanvraag-aanbesteding-voor-reclamemast-langs-a1-is-evident-tijdig

Vzr. Rechtbank Amsterdam 20 februari 2018, RB 3182; ECLI:NL:RBAMS:2018:1206 (DKTD Media tegen Diemen) Aanbesteding. Reclamemast. De Gemeente Diemen heeft op 8 april 2016 een openbare aanbesteding uitgeschreven. Doel van de aanbesteding was om een onderneming te selecteren die in staat en bereid is om een reclamemast te realiseren en te exploiteren op een door de Gemeente vastgestelde locatie langs de A1. Onder meer DKTD Media en Interbest hebben binnen de gestelde termijn op de aanbesteding ingeschreven. In de aanbesteding is een 4-weken termijn opgenomen. Op 12 juni 2017 heeft de Gemeente de opdracht definitief gegund aan Interbest. Op 24 juli 2017 heeft Interbest bij de Gemeente de vereiste omgevingsvergunning aangevraagd. DKTD stelt dat de 4-weken termijn niet is nagekomen, en heeft verzocht de opdracht aan DKTD te geven. De gemeente heeft op 20 juli de overeenkomst aan Interbest gestuurd. Dit is een vrijdag dus Interbest heeft de overeenkomst niet eerder dan op maandag 23 juli ontvangen. Een dag na de ontvangst heeft Interbest de vergunning aangevraagd, hetgeen evident tijdig is. Het is voldoende aannemelijk dat de vergunning tijdig is aangevraagd. De vordering wordt afgewezen.

RB 2949

Gerechtsdeurwaarders niet aansprakelijk voor publicatie die vergelijkende reclame behelst

Rechtspraak (NL/EU) 1 aug 2017, RB 2949; ECLI:NL:GHAMS:2017:3098 (KBvG tegen gerechtdeurwaarders), https://www.reclameboek.nl/artikelen/gerechtsdeurwaarders-niet-aansprakelijk-voor-publicatie-die-vergelijkende-reclame-behelst

Hof Amsterdam 1 augustus 2017, RB 2949; ECLI:NL:GHAMS:2017:3098 (KBvG tegen gerechtdeurwaarders) Tuchtrecht. Vergelijkende reclame. Klacht van de KBvG tegen zeven gerechtsdeurwaarders. Deurwaarders zijn met hun kantoor aangesloten bij een stichting die als doel heeft de derdengelden van opdrachtgevers veilig te stellen. De KBvG stelt dat met de verschenen publicatie, waarin de stichting feitelijk gepromoot wordt, in strijd is gehandeld met art. 1 en 12 van de Verordening beroeps- en gedragsregels gerechtsdeurwaarders en art. 1 van de Verordening KBvG normen voor kwaliteit in samenhang met art. 1.2 van het Reglement KBvG Normen voor kwaliteit. De kamer heeft de KBvG niet-ontvankelijk verklaard in haar klacht. In hoger beroep zijn geen feiten of omstandigheden gebleken die ertoe moeten leiden dat de gerechtsdeurwaarders tuchtrechtelijk laakbaar gedrag vertoond hebben. Het enkele aangesloten zijn bij een stichting waarvoor feitelijk reclame wordt gemaakt, is niet tuchtrechtelijk laakbaar. Het hof verklaart de klacht tegen de gerechtsdeurwaarders ongegrond.

RB 2445

Verplichte slogan bij reclame voor cosmetische ingrepen

Rijksoverheid.nl: 'Kijk uit. Jezelf mooier maken kan lelijk uitpakken. Een geslaagde ingreep begint bij een goede arts.' Deze slogan zullen de cosmetisch artsen vanaf deze zomer gebruiken in reclame uitingen voor cosmetische ingrepen. Dat maakt minister Edith Schippers (Volksgezondheid) vandaag bekend in haar brief over maatregelen in de cosmetische sector. De slogan staat in de nieuwe reclame code van de Nederlandse Stichting voor de Esthetische Geneeskunde (NSEG), die tot stand is gekomen met subsidie van Schippers.

Maatregelen cosmetische sector
Schippers komt daarnaast met meer maatregelen om de veiligheid van mensen die cosmetische ingrepen ondergaan beter te beschermen. De maatregelen zien op de voorlichting aan consumenten, regels voor behandelaren en het toezicht door de overheid. Zo is de website www.rijksoverheid.nl/cosmetische-ingrepen geopend waar mensen betrouwbare informatie kunnen vinden over cosmetische ingrepen, bijvoorbeeld waar je op moet letten als je je veilig wilt laten behandelen.

Bescherming via wetgeving
Ook wordt de wet zo aangescherpt dat duidelijk is dat schoonheidsspecialisten niet mogen injecteren. Daarnaast mogen risicovolle laserbehandelingen alleen nog gegeven worden door bijvoorbeeld bevoegde artsen of huidtherapeuten. Met deze wijzigingen krijgt de Inspectie voor de Gezondheidszorg meer mogelijkheden om toezicht te houden op de cosmetische sector.

RB 2408

Verschillen in bijwerkingen tussen paracetamol en ibuprofen een relevante eigenschap

RCC 21 april 2015, RB 2407, dossiernr. 2015/00152 (Nurofen)
Claims. Gedeeltelijke aanbeveling. De uiting: Het betreft een televisiereclame voor Nurofen 400 tabletten. In de uiting wordt onder meer gezegd: “Nurofen geeft een snellere verlichting van griepsymptomen dan twee 500 milligram paracetamoltabletten”. In beeld verschijnt onder meer de tekst: “Nurofen. Werkt precies waar het nodig is tegen griepsymptomen. Lees voor het kopen de aanwijzingen op de verpakking”.  De klacht: De klacht kan als volgt worden samengevat. Nurofen betreft ibuprofen, een prostaglandinesynthetaseremmer. Dit zijn middelen met ernstige bijwerkingen. De pijnstillende werking zal vaak beter zijn dan die van paracetamol, maar ibuprofen is veel gevaarlijker dan paracetamol. Klager licht zijn klacht als volgt nader toe.

1. De uiting gaat in tegen de geest van artikel 25 van de Code Publieksreclame voor Geneesmiddelen 2015 (CPG). “Sneller” is bij pijn ook te vertalen als “beter”. Hoe eerder immers je van de pijn af bent, hoe beter.

2. De uiting is in strijd met artikel 26 CPG. In de eerste plaats zijn beide medicijnen niet verwant. Ibuprofen is een prostaglandinesynthetaseremmer en paracetamol is een acetaniliderivaat. Voorts heeft ibuprofen een anti-inflammatoir effect en paracetamol niet. Wel zijn beide medicijnen eerste keus preparaten bij de pijnbestrijding.

Klager werkte 31 jaar als longarts in een door oncologie gedomineerde praktijk. Hier werd in het kader van pijnbestrijding gestart met paracetamol of ibuprofen. De werking van ibuprofen treedt eerder op en is ook sterker bij botpijnen en kiespijn. Het prijskaartje van ibuprofen zijn echter de bijwerkingen. Dit relevante gegeven wordt in de reclame niet vermeld.

De bijwerkingen in geval van gebruik van ibuprofen zijn veel ernstiger en treden veel frequenter op dan bij gebruik van paracetamol.

Indien men een prostaglandinesynthetaseremmer voorschrijft, dient men voorzorgsmaatregelen te nemen, en wel de volgende.

a. Nagaan of de patiënt ooit een maagbloeding, maagperforatie of maagzweer heeft gehad. In dat geval kan men geen ibuprofen voorschrijven. Klager schreef nooit een prostaglandinesynthetaseremmer voor zonder maagbescherming. In de uiting dient te worden vermeld dat bij maagklachten in het heden of verleden dit middel niet voorgeschreven kan worden. Ook zou moeten worden vermeld dat bij buikklachten gebruik van ibuprofen gecontra-indiceerd is.
In de reclame wordt gesuggereerd dat ibuprofen geïndiceerd is bij griep. Men dient ervoor op te passen dat maagklachten niet worden opgevat als griep en dat dan ibuprofen geslikt wordt. Klager sluit in dat geval een maagperforatie niet uit.
b. Bij nierproblemen mogen prostaglandinesynthetaseremmers niet worden gebruikt.
c. Opgepast dient te worden bij het gebruik van bloedverdunners, cardiovasculaire aandoeningen en niet-allergisch astma.

De reclame is “te snel door de bocht”. Verwijzingen naar de bijsluiter zijn onvoldoende, omdat bijna niemand die leest.

Informatie Keuringsraad KOAG/KAG

De bewuste uiting valt onder de competentie van de Keuringsraad Openlijke Aanprijzing Geneesmiddelen (KOAG) en is voorzien van een toelatingsnummer. De claim “werkt sneller dan paracetamol en ibuprofen” wordt sinds 2010 door de Keuringsraad goedgekeurd. De toelating is gebaseerd op onderbouwing uit de betreffende “SmPC’s” van Nurofen en paracetamol, waaruit de snellere werking volgt. De toelating is mede gebaseerd op de beslissing van het College van Beroep in dossier 2009/00336 betreffende Advil Liquid Caps 400.

Naar aanleiding van de beslissing van het College van Beroep in dossier 2014/00330 heeft de Keuringsraad Reckitt Benckiser naar aanleiding van recent voorgelegde uitingen gevraagd om duidelijk in de reclame te vermelden dat de bijwerkingen van ibuprofen anders zijn dan die van paracetamol, zodat consumenten over ‘alle relevante eigenschappen’ worden geïnformeerd, overeenkomstig de CPG.


Het oordeel:

Met betrekking tot de bepalingen van de CPG, waarop klager zich beroept, overweegt de Commissie het volgende.

Artikel 25 CPG.
Door de mededeling “Nurofen geeft een snellere verlichting van griepsymptomen dan twee 500 milligram paracetamoltabletten” wordt naar het oordeel van de Commissie niet indruk gewekt dat “de werking” van Nurofen “beter” is dan “de werking” van paracetamol, als bedoeld in artikel 25 CPG.

Bij dit oordeel houdt de Commissie rekening met de beslissing van het College van Beroep van 6 mei 2010 in dossier 2009/00336. Daarin was onder meer de vraag aan de orde of de mededeling dat Advil Liquid-Caps 400 mg “sneller dan twee normale 500 mg paracetamol tabletten” werkt in strijd is met artikel 88 aanhef en onder b Geneesmiddelenwet. Deze vraag werd door het College in negatieve zin beantwoord, op basis van een restrictieve uitleg van voornoemde wetsbepaling.

Artikel 26 CPB.
De Commissie vat dit onderdeel van de klacht op in die zin dat klager zich beroept op het 2e en 3e bulletpoint van artikel 26 CPG.

Artikel 26 aanhef en 2e bulletpoint luidt voor zover hier van belang:

“Elke impliciete of expliciete vergelijking met andere geneesmiddelen moet aantoonbaar juist zijn (…). Voor vergelijkingen gelden voorts de volgende voorwaarden:
(..)
• het moeten vergelijkbare producten betreffen”.

Naar het oordeel van de Commissie betreffen Nurofen en paracetamol vergelijkbare producten, nu het beide pijnstillers zijn.

Artikel 26 aanhef en 3e bulletpoint luidt voor zover hier van belang:
“Elke impliciete of expliciete vergelijking met andere geneesmiddelen moet aantoonbaar juist zijn (…). Voor vergelijkingen gelden voorts de volgende voorwaarden:
(..)
• De vergelijking moet op alle relevante eigenschappen betrekking hebben”.

Aan deze voorwaarde is naar het oordeel van de Commissie niet voldaan. Zij overweegt daartoe het volgende.

Klager heeft, onder verwijzing naar voorbeelden, gesteld dat ibuprofen ernstigere bijwerkingen heeft dan paracetamol en dat bijwerkingen zich frequenter voordoen bij het gebruik van ibuprofen. Adverteerder heeft deze stellingen onvoldoende gemotiveerd betwist. Naar het oordeel van de Commissie betreffen deze verschillen in bijwerkingen een relevante eigenschap. Nu in het kader van de vergelijking die in de bestreden uiting wordt gemaakt, namelijk “Nurofen geeft een snellere verlichting van griepsymptomen dan twee 500 milligram paracetamoltabletten”, niet op deze relevante eigenschap wordt gewezen, acht de Commissie de uiting in strijd met artikel 26 CPG aanhef en 3e bulletpoint.