Amazon toerekenbaar voor reclame rode zool

CBb 7 mei 2019 RB 3314,  ECLI:NL:CBB:2019:177 (X tegen AFM) Niet duidelijke en misleidende reclame-uiting. Schending nemo tenetur-beginsel. Appellante beschikt over een vergunning voor het uitoefenen van het bedrijf van bank en biedt beleggingsdiensten aan. Tussen 2012 en 2014 heeft ze de volgende reclamecampagnes via televisie gevoerd: Achtbaan, Geld slaapt en Time out. In de reclames werden rendementen van X getoond. AFM heeft onderzocht in hoeverre ze voldeden aan artikel 4:19, tweede lid, van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Het College is van oordeel dat de in de reclame-uitingen getoonde rendementen niet representatief waren voor de daadwerkelijk behaalde rendementen in het getoonde risicoprofiel. De conclusie dat de getoonde informatie ook misleidend was, omdat in de reclame-uitingen een verband wordt gesuggereerd tussen rendementspercentage, werkwijze en profiel komt naar het oordeel van het College geen zelfstandige betekenis toe. Anders dan AFM is het College van oordeel dat het in de reclame-uitingen gesuggereerde verband er op zichzelf wel is. De werkwijze van X houdt, naar blijkt uit de reclame-uitingen, in dat elke dag de (volgens het algoritme juiste) beleggingen worden gekozen voor de klant en dat, als de beurs tegenzit, uit de aandelen wordt gestapt.

Conclusie AG 12 april 2019, IEF 18454, IEFbe 2880, LS&R 1707, RB 3312; ECLI:NL:PHR:2019:378 (Sojayoghurt) Eiseres is de brancheorganisatie van de Nederlandse zuivelindustrie. Verweerster verzorgt op de Nederlandse markt de verkoop van de sojaproducten die onder het merk X worden verhandeld. Op 30 mei 2012 werd verweerster door de rechtbank Breda in kort geding veroordeeld om het gebruik van het woord yoghurt in publicaties en reclame-uitingen over haar product Mild & Creamy te staken. Het arrest van het hof betrof o.a. de vraag of verweerster door het gebruik van zuivelbenamingen onrechtmatig heeft gehandeld en haar sojaproducten op misleidende wijze heeft gepresenteerd. De AG concludeert onder andere dat de opgesomde zinsneden, bewoordingen, woordcombinatie e.d. sterk feitelijk van aard zijn. Daar kan het HvJEU weinig mee. Een verwijzing moet gaan over rechtsvragen. De belangrijkste rechtsvraag is of de opvatting van eiseres juist is: ieder gebruik van een beschermde zuivelbenaming in een ‘aanduiding’ op grond van punt 5 is verboden. Het antwoord op die vraag is ontkennend. Dat blijkt uit het systeem van de regeling en aangehaalde buitenlands uitspraken, waaronder die van het Brusselse Hof van Beroep. Nu hierover nauwelijks redelijke twijfel kan bestaan is, een verwijzing om die kwestie voor te leggen niet noodzakelijk.

Vzr. Rechtbank Amsterdam 9 mei 2019, IEF 18450, RB 3311, LS&R 1705; ECLI:NL:RBAMS:2019:3386 (Monster tegen Bang en Lucky Vitamin) Monster is de Ierse dochtervennootschap van Monster Beverage, een Amerikaans bedrijf in de productie en verkoop van energiedranken onder de merknaam Monster. VPX is een Amerikaans bedrijf in de productie en verkoop van energiedranken onder de merknaam Bang. De voorzieningenrechter verklaart zich onbevoegd om van de vorderingen jegens overige partijen LuckyVitamin, X en Predator kennis te nemen. Het geschil tussen Monster en Bang is uitgebreider inhoudelijk behandeld. Monster stelt onder andere dat op grond van onrechtmatige uitingen sprake is van oneerlijke handelspraktijken en van misleidende reclame, in de zin van artikel 6:194 lid 1 sub a BW. Het is Bang wel toegestaan een vergelijking te maken tussen haar suikervrije energiedrank en tal van andere energiedranken die wel suiker bevatten. De vergelijking overdrijft op een manier die gebruikelijk is in reclame voor energiedranken. Bang moet de verkoop van producten waarbij prominent op de verpakking L'Arginine staat afgebeeld staken en gestaakt te houden.

RCC 2 mei 2019, RB 3307; 2018/00891 (Klager tegen Ferratum) Misleidende reclame. Het betreft de banneradvertentie van Ferratum die op 24 november 2018 in klagers mailbox te zien was. “Snel geld lenen...Online aanvragen in minder (dan 5)...minuten. € 100 – €1500 len(en)...ferratum.nl...open”  –  en de uiting op de website www.ferratum.nl. Op die website kunnen het gewenste leenbedrag en de looptijd worden ingevuld. Vervolgens staat onderin het invulscherm, in kleinere letters: let op: het maximale Jaarlijkse kosten percentage is altijd 13,99%. Voorbeeld JKP: u leent 1000 over 62 dagen. De rente die u hiervoor moet betalen is 16,43 over twee betaaltermijnen. Na het eerste termijn betaalt u 444,97 terug, na het tweede termijn betaalt u 571,46. U betaalt dus een totaal van 1016,43 terug. Op jaarbasis zou bij een lening ter waarde van 1000 uw JKP 98,58 bedragen. Het leentermijn voor een lening bij Ferratum is zowel minimaal als maximaal 62 dagen**.”

Ferratum vermeldt op haar website deze nevenkosten niet als onderdeel van het jaarlijks kostenpercentage en maakt daardoor niet duidelijk wat de totale kosten van het krediet zijn. Pas na het invullen van de gegevens voor het gewenste krediet wordt de bezoeker van de website met de totale kosten geconfronteerd. Daarom is sprake van misleidende reclame.

Onlangs sprak de Rechtbank Den Haag zich tot twee keer toe uit over de misleidende reclame van de Staatsloterij in de periode 2000 tot 2007 [RB 3289 en RB 3294]. Weliswaar stond in deze zaken vast dat de Staatsloterij misleidende uitspraken heeft gedaan over de winkansen van deelnemers aan de loterij, toch heeft de rechtbank in beide zaken geoordeeld dat er geen recht was op schadevergoeding. Benieuwd waarom niet? Kom dan naar de Actualiteitenlunch Reclamerecht op 6 juni, met Ebba Hoogenraad en Bram Duivenvoorde!

CGR 26 april 2019, IEF 18447, RB3309, LS&R 1704; K19.001 (AstraZeneca tegen Boehringer Ingelheim) AstraZeneca klaagt over de claims “Minder CV sterfte 38% relatieve risicoreductie”, “Jardiance® in de strijd tegen CV sterfte”, “Jardiance® verlaagt CV sterfte* bij patiënten met HVZ en diabetes type 2”, “Bij patiënten met HVZ en diabetes type 2 verlaagt Jardiance® cardiovasculaire sterfte” en “indicatie uitgebreid”, zoals gebruikt in de leave behind en over de claims “Minder CV sterfte, 38% relatieve risicoreductie”, “Jardiance® in uw strijd tegen CV sterfte”, “Voor patiënten met diabetes type 2 en HVZ biedt Jardiance® extra CV bescherming” en “Jardiance® heeft het bewijs en is geregistreerd om uw patiënt CV bescherming te bieden¹,²”, zoals gebruikt in de insteekkaart.
AstraZeneca stelt dat de uitingen onjuist, misleidend alsmede in strijd zijn met het verbod op het maken van ongeoorloofde vergelijkende reclame. Boehringer Ingelheim heeft gemotiveerd verweer gevoerd.

Het doel van het conceptbesluit is het creëren van een delegatiegrondslag om bij ministeriële regeling eisen te stellen aan de standaardverpakkingen van sigaretten en shagtabak. Neutrale verpakkingen verminderen de aantrekkelijkheid van rookwaar en vergroten het bewustzijn van de schadelijkheid van roken. Het kabinet wil een rookvrije generatie realiseren in 2040, waarbij geen enkele jongere meer rookt. Neutrale verpakkingen is één van de maatregelen van dit akkoord.

Lees hier verder.

Mag een bank de gegevens van een van haar klant opnemen in haar incidentenregister na een klein voorval [IT 2749]? Moet een bank gegevens verstrekken van haar klanten wanneer iemand door die klanten is opgelicht via Marktplaats [IT 2734]? Is er spoedeisend belang bij een vordering tot verwijdering van een BKR-registratie [IT 2722]? Financiële instellingen worden in toenemende mate geconfronteerd met privacy vraagstukken. Hoe oordelen rechters hierover? Tijdens de Jurisprudentielunch Privacyrecht op dinsdag 14 mei zullen deze en andere ontwikkelingen de revue passeren.

Uiteraard is het verboden om ongerechtvaardigd voordeel te trekken uit het merk van een ander. Maar geldt dit ook als dat merk waaruit je voordeel trekt een testlabel is? Het Hof van Justitie heeft hier inmiddels uitspraak over gedaan [IEF 18390]. Ook de vraag of nieuwe merkenregels de nietigheid veroorzaken van oude 'kenmerk-merken' is inmiddels door het Hof beantwoord [IEF 18297]. Kortom: er zijn weer knopen doorgehakt in recente jurisprudentie. Benieuwd welke gevolgen dit heeft voor toepasselijke beschermingsregimes? Kom naar de Jurisprudentielunch Merken- Modellen- en Auteursrecht op 29 mei!

Slachtoffers of nabestaanden van noodlottige gebeurtenissen hebben veelal geen behoefte aan publiciteit die rond een voor hen noodlottig voorval ontstaat. Dit kwam onder andere naar voren in een zaak bij het Hof Den Haag eind vorig jaar [IT 2744], waar een slachtoffer van een auto ongeval wilde opkomen tegen berichtgeving over de rechtszaak die hierop volgde, en in een zeer recente zaak voor de Rechtbank Amsterdam [IT 2750], waar nabestaanden van een slachtoffer van moord bezwaar hadden tegen (bepaalde passages uit) een boek over het slachtoffer. Welke argumenten vonden gehoor bij de rechters in deze zaken? Dit, en meer, komt aan de orde tijdens de Jurisprudentielunch Privacyrecht, onder leiding van Peter Blok, op dinsdagmiddag 14 mei in Amsterdam. 

Hof Den Haag 30 april 2019, IEF 18431, Rb 3305; ECLI:NL:GHDHA:2019:897 (NXP tegen Infineon) Merkenrecht. Inbreuk. Vergelijkende en misleidende reclame. NXP en Infineon zijn beide producent van computerchips. NXP heeft een aantal merkrechten van het merk MIFARE. Infineon verhandelt chips met de aanduiding ‘Mifare compatible’. De rechtbank heeft de vorderingen van NXP afgewezen (zie IEF 16733). In hoger beroep heeft Infineon allereerst aangevoerd dat het merk MIFARE nietig is. NXP heeft echter aangetoond dat MIFARE wel degelijk als merk wordt gebruikt en zelfs een bekend merk is. Daarna komt de inbreuk aan bod. Infineon betoogt dat er geen sprake is van inbreuk nu zij stelt toestemming te hebben. Deze toestemming weet zij echter niet voldoende aan te tonen. Het verweer dat het merk enkel als beschrijvende verwijzing wordt gebruikt, slaagt niet. Ook komt niet vast te staan of de gebruikte aanduiding omtrent compatibiliteit juist is. NXP heeft verder gesteld dat er sprake is van onrechtmatige reclame. Deze grief slaagt nu er producten worden vergeleken, waarbij de producten van NXP als inferieur worden afgeschilderd. Infineon wordt veroordeeld in de proceskosten.

Het afgelopen jaar was een bewogen jaar voor IE-liefhebbers. Zo werd smaak niet beschermd, maar rode zolen wel (IEF 18217), en was er discussie over de terugwerkende kracht van een nieuwe weigeringsgrond bij Uniemerken. Onlangs is de DSM richtlijn aangenomen, stond een remake van de Nachtwacht ter discussie, en is een prejudiciële vraag over een Usenetdienst voorgelegd aan het HvJ (Verricht Usenetdienst een mededeling aan het publiek?) (IEF 18372). Voldoende gespreksstof dus voor de Jurisprudentielunch Merken- Modellen- en Auteursrecht op 29 mei. In korte tijd word je van alle recente beslissingen op de hoogte gebracht!

RCC 16 april 2019, Rb 3298; 2018/00821 (klager tegen NRV) Misleidende reclame. Misleiding prijs. Het betreft de aanbieding van de 21-daagse groepsreis 'Relaxt door Peru'. De inleidende klacht is gebaseerd op de weergave van de prijs voor de groepsreis. Enkele keren is de reis aangeboden met de mededeling € 175,- korting. Volgens geïntimeerde is echter voorafgaand aan de kortingsacties de prijs steeds verhoogd tot meer dan € 2600,-, en is de prijs na de acties weer teruggebracht tot de gebruikelijke prijs van ongeveer € 2459,-.
De Commissie en het College gaan ervan uit dat de gemiddelde consument een doorgestreepte prijs zo zal begrijpen dat deze de voorafgaand aan de kortingsactie geldende prijs betreft. In dit geval betreft de doorgestreepte prijs evenwel niet de vorige prijs, maar de basisverkoopprijs, die niet voorafgaand aan de nieuwe actie gold. De enkele vermelding van de doorgestreepte prijs zonder toelichting, suggereert voor de gemiddelde consument ten onrechte een aanzienlijk reëel prijsvoordeel.

Onlangs oordeelde het Hof Amsterdam (IT 2731) dat Kees van der Spek bepaalde – met verborgen camera gemaakte – opnames niet mocht gebruiken in zijn programma ‘Van der Spek ontmaskert’. Dit in verband met de belangen van degene die in de opnames te zien is. Zeventien dagen later oordeelde de Rechtbank Amsterdam (IT 2746) dat het recht op vrijheid van meningsuiting van het programma ‘Gestalkt’ wél opweegt tegen de belangen van appellant, die ongewenst in het programma is opgenomen. Dit terwijl de Hoge Raad eind vorig jaar oordeelde dat het heimelijk opnemen van gesprekken in een klaslokaal een inbreuk op de privacy vormt (IT 2735). Benieuwd waarom deze uitspraken verschillen, en hoe de jurisprudentie in het privacyrecht zich ontwikkelt?
Kom dan naar de Jurisprudentielunch Privacyrecht op dinsdag 14 mei!

RCC 2 april 2019, Rb 3297; 2019/00017 (klager tegen Salveo) Misleidende reclame. Het betreft twee TV commercials die opeenvolgend worden uitgezonden. Commercial 1 (totale duur: 9 seconden) begint met een roze wereldbol en een zogeheten ‘nieuwsleader’. In de roze wereldbol staat de tekst “griepalert.nl”. Vervolgens verschijnt een man in beeld die zegt: “De ‘r‘ is weer in de maand. Volg de griepsituatie bij jou in de buurt op griepalert.nl.” Hij laat daarbij zijn telefoonscherm aan de kijker zien. De commercial eindigt met de beeldvullende tekst “griepalert.nl”.
In commercial 2 (een animatiefilmpje van 9 seconden) is een getekende man te zien die zich op een winderige straathoek wapent tegen de kou. De voice-over zegt: “Rrrrr in de maand? Neem dan een buisje Oscillococcinum. Indien nodig, twee tot drie per dag. Oscillococcinum. Voor groot en klein.” Aan het einde van de commercial verschijnen de verpakking en het product Oscillococcinum in beeld met de teksten:
“voor groot én klein”; “95% van de gebruikers raadt het je aan*”; “* bron: online review 2326 kopers […]” en “Homeopathisch geneesmiddel. Lees voor gebruik de bijsluiter”.
Klager is van mening dat het lijkt alsof de uitingen bij elkaar horen, en dat daardoor de indruk kan ontstaan dat Oscillococcinum tegen griep beschermt.

RCC 9 april 2014, RB 3296; 2018/00893 (Klager tegen Kia) Misleidende reclame. Het betreft de televisiecommercial waarin (een voordeelactie op) de Kia Niro wordt aangeprezen. In de commercial is onder meer te zien dat een man die in een Kia Niro Hybrid rijdt op het display de knop “hybrid” indrukt, waarna op het display komt te staan:
“Fuel economy|
 3,8 l/100 km”.
Dit verbruik is volgens klager in de praktijk onhaalbaar.

Rechtbank Den Haag dinsdag 19 maart 2019, IEF 18402, Rb 3294; ECLI:NL:RBDHA:2019:2662 (X tegen de Staatsloterij). Misleidende reclame. Causaal verband. X speelt met een abonnement mee in de Nederlandse Staatsloterij. Vast staat de de Staatsloterij misleidende uitlatingen heeft gedaan over de winkansen van deelnemers. X heeft mede in het licht van zijn spelgeschiedenis niet aannemelijk kunnen maken dat zijn meespelen verband houdt met de uitlatingen die de Staatsloterij heeft gedaan. X heeft derhalve niet de feiten en omstandigheden gesteld die hij moest stellen om aan te nemen dat hij als gevolg van de misleidende uitingen is overgegaan tot aankoop van de loten.

RCC 9 april 2019, RB 3295; 2019/00016 (Klager tegen Donkey Sanctuary) Reclame. Schokkende uitingen. Het betreft een televisiecommercial van Donkey Sanctuary waarin zij het publiek vraagt om een gift van 3 euro per maand. Die bijdrage wordt blijkens de uiting besteed aan de zorg voor werkezels in het buitenland. Het eerste deel van de commercial bevat een toelichting in beeld en gesproken tekst van het leven van zwaarbelaste werkezels, dat “wreed en kort kan zijn”. Ook als de werkezels wonden hebben of kreupel zijn, moeten zij “met weinig voedsel, water of rust blijven gaan, wat er ook gebeurt”. In het tweede deel van de commercial is te zien dat Donkey Sanctuary dankzij giften zorgt voor opvang en behandeling van de werkezels ter plaatse en voorlichting geeft over hun verzorging.

HvJ EU 30 januari 2019, IEF 18370; IEFbe 2860; LS&R 1699; RB 3293; ECLI:EU:C:2019:76 Merkenrecht. Tabak. Reclame. Het verbod op het gebruik van elementen of kenmerken – inclusief merken – die verwijzen naar een smaak, naar geur- of smaakstoffen of naar andere additieven, dan wel naar het ontbreken daarvan in artikel 13, lid 1, onder c), van de richtlijn. Verduidelijkt moest nog worden of de etiketteringsverboden moeten worden opgevat als een verbod om de smaakstof als reclame te gebruiken. Dit is het geval, dit oordeel is in lijn met de conclusie van de AG [IEF 17815; IEFbe 2641; LS&R 1625; RB 3162] .

Vzr. Rechtbank Overijssel 13 maart 2019, IEF 18339; ECLI:NL:RBOVE:2019:874 (chocolademelk: Soort water dat smaakt naar oud papier) E Eiseres is een bedrijf dat onder andere gebrande suiker, koffiestroop en smaakversterkers produceert. Het bedrijf is sinds de oprichting gevestigd in plaats X. Een deel van de productie is door het bedrijf in de afgelopen periode verplaatst naar een andere plaats. Gedaagde is het niet eens met de nieuwe vestigingsplaats. In januari 2019 heeft hij advertenties geplaatst in de Stentor en de Stadskoerier. Hierin staat onder meer “smadelijke aftocht van [eiseres] uit [plaats x]” en “[eiseres] ’s chocolademelk: Soort water dat smaakt naar oud papier…” TV Kassa. In dit kort geding gaat het om de vraag of in de advertenties onrechtmatige uitingen staan in de zin van het bepaalde in artikel 6:162 BW op grond waarvan een rectificatie in de zin van artikel 6:167 lid 1 BW gerechtvaardigd is. De voorzieningenrechter stelt dat de gedaagde in de advertenties geen (directe) beschuldigingen jegens eiseres heeft geuit, maar slechts een opinie - namelijk de gedeeltelijke verhuizing van de productie is geen goede ontwikkeling voor de gemeenschap van plaats X en de onderneming. Bij zijn uitlatingen heeft de gedaagde zich ook niet bediend van zware of nodeloos grievende bewoordingen of verdachtmakingen. Hetzelfde geldt voor het aangehaalde citaat uit het televisieprogramma Kassa. Dit citaat staat geheel los van de inhoud van de advertentie en het is een oud klantenonderzoek dat wellicht geen recht doet aan de huidige kwaliteit van de chocolademelk, gelet op de context van de advertenties en het feit dat het slechts een citaat is uit een onafhankelijk consumentenonderzoek en het niet eigen bewoordingen van gedaagde betreft - is het opnemen van het ‘Kassa citaat’ in de advertenties niet onrechtmatig is. De gebruikte bewoordingen zijn weliswaar een negatieve kwalificatie zijn, maar afgewogen tegen het belang van de vrijheid van meningsuiting van gedaagde niet dermate kwaadsprekend dat de aanduiding als onrechtmatig moet worden aangemerkt. De rechter wijst de vordering af.