RCC 24 juli 2014, RB 2200, dossiernr. 2014/00325 (Plastic draagtas)
Aanbeveling. Milieu Reclame Code. Misleiding. Het betreft een plastic draagtas. Daarop is aan beide zijden in grote letters gedrukt: “Vaillant” met daarvoor een logo. Onderaan de uiting staat, kleiner gedrukt: “Diese Tragetasche ist aus Polyäthylen hergestellt und verbrennt ohne giftige Gase, - ist grundwasserneutral und recyclingfähig. Tragetasche mehrfach verwenden”. In de vouw, onderaan de bodem van de tas staat een afbeelding van een boom met daaronder de tekst: “Diese Tragetasche ist umweltverträglich! Polyäthylen ist recyclingfähig! Bei der Herstellung und Entsorgung entstehen keine Schadstoffe!”. De klacht: 1. Als polyetheen (Nederlands voor Polyäthylen) wordt verbrand, komt kooldioxide vrij. Als de concentratie kooldioxide in de lucht boven 10% komt, kan een persoon bewusteloos raken en kan er sprake zijn van een dodelijke afloop. De mededeling “ohne giftige Gase” is om die reden onjuist. 2. Een zo brede term als “milieuvriendelijk” (als vertaling van umweltverträglich) kan niet in stand blijven. Voor de fabricage is energie nodig geweest; polyetheen is een aardolieproduct waarvoor aardolie is gewonnen, met alle milieubelasting van dien. De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met de artikelen 2 en 3 MRC.

Het oordeel van de Commissie
Met betrekking tot de verschillende bezwaren, nader toegelicht bij repliek, overweegt de Commissie het volgende.

Ad 1.
Adverteerder heeft bij verweer meegedeeld dat bij de verbranding van polyetheen kooldioxide en water vrijkomen. Vervolgens heeft adverteerder bij dupliek niet weersproken dat de uitstoot van kooldioxide bijdraagt aan het broeikaseffect, althans in enige mate. Adverteerders stelling dat indien alle plastic tassen in kwestie werden verbrand, de uitstoot van kooldioxide als gevolg daarvan binnen de doelstellingen van het Kyoto-protocol zou vallen, doet niet af aan vorenbedoelde bijdrage aan het broeikaseffect.

Nu bij de verbranding van polyetheen kooldioxide vrijkomt, die bijdraagt aan het broeikaseffect en in zoverre als schadelijk kan worden aangemerkt, acht de Commissie de milieuclaim “verbrennt ohne giftige Gase” reeds om die reden te absoluut en daardoor onjuist. Gelet hierop is de uiting in strijd met de artikelen 2 en 3 van de Milieu Reclame Code (MRC).

Ad 2.
Ook de claim “Diese Tragetasche ist umweltverträglich!” is een absolute milieuclaim. De claim houdt in dat de draagtas vriendelijk is voor het milieu en de gemiddelde consument zal deze claim zo begrijpen dat de draagtas het milieu geen schade toe brengt. Naar het oordeel van de Commissie heeft adverteerder de juistheid van deze claim niet aangetoond. Adverteerder heeft niet weersproken dat zowel voor de fabricage als voor het recyclen van de tas fossiele energie nodig is en dat deze energie het milieu belast, hetgeen iets anders is dan vriendelijk zijn voor het milieu.

Nu de juistheid van de claim “Diese Tragetasche ist umweltverträglich” niet is aangetoond, is de uiting ook op dit punt in strijd met de artikelen 2 en 3 MRC.

Vz. RCC 21 juli 2014, RB 2199, dossiernr. 2014/00449 (Prescan.nl)
Voorzitterstoewijzing. Misleidende reclame. Het betreft de website www.prescan.nl voor zover daarop ten tijde van het indienen van de klacht een banner stond met de tekst “Total Body Scan van € 1590,- nu € 945*,-“. Voorts werd de keuze geboden tussen de “officiële WK-bal” of “€ 50,- extra korting”. Klaagster stelt dat adverteerder de indruk wekt dat sprake is van een aanbieding waarbij men voor een Total Body Scan in plaats van € 1.590,-- slechts € 945,-- hoeft te betalen. Laatstgenoemd bedrag is evenwel de normale prijs, zoals blijkt uit de tarieven op de website van adverteerder. De zogenaamde extra korting van €50,-- is niet “extra” want er is überhaupt geen sprake van korting. De voorzitter acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC voor zover daarin staat “van € 1590,-“ en het feit dat het een “extra” korting betreft.

Het oordeel van de voorzitter
1) Als erkend is komen vast te staan dat het bedrag van € 1.590,-- in Nederland niet meer een feitelijke en realistische prijs voor de Total Body Scan is, en dat het bedrag van € 945,-- de reguliere prijs is. Anders dan in de uiting door het doorgestreepte bedrag van € 1.590,-- wordt gesuggereerd, is het bedrag van € 945,-- derhalve geen bijzondere actieprijs en is in werkelijkheid geen sprake van een reëel prijsvoordeel voor de consument. Aldus is geen juiste informatie verstrekt over het bestaan van een specifiek prijsvoordeel als bedoeld onder d van artikel 8.2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Voorts is de voorzitter van oordeel dat de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen. Om die reden is de uiting in zoverre misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

2) Om dezelfde reden als hiervoor genoemd is de uiting ook misleidend voor zover daarin wordt gesproken over een “extra” korting. Er is immers blijkens het voorgaande geen sprake van een als “extra” te beschouwen korting. Wel heeft adverteerder voldoende aannemelijk gemaakt dat zij € 50,-- korting geeft op het bedrag van € 945,--, zodat het gebruik van het woord korting als zodanig niet onjuist of misleidend kan worden geacht.

3) De voorzitter neemt nota van de mededeling van adverteerder dat de uitingen inmiddels zijn aangepast. De voorzitter zal met dit op zichzelf genomen te waarderen handelen rekening houden door de aanbeveling te doen voor zover nog nodig.

Vz. RCC 21 juli 2014, RB 2198, dossiernr. 2014/00451 (Snelle Jelle)
Voorzitterstoewijzing. Misleidende reclame. Het betreft een sticker op verpakkingen van “Snelle Jelle” waarop staat dat men € 1,- retour ontvangt. Klager vindt het onduidelijk dat de sticker geldt voor een ander product dan waarop de sticker is geplakt. Daarom vindt klager de uiting misleidend. De voorzitter acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. De voorzitter beveelt adverteerder, uitsluitend voor zover nog nodig, aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
 

Het oordeel van de voorzitter
1) Niet in geschil is dat de onderhavige reclame-uiting (de sticker op de verpakking) verwarrend is voor de gemiddelde consument voor zover deze is bevestigd op andere ontbijtkoek-varianten dan “Snelle Jelle Tussendoor” waarop de korting specifiek van toepassing is. De gemiddelde consument zal, zoals is gebleken, bij aankoop in de winkel kunnen menen dat die korting ook geldt voor alle andere varianten waarop de sticker is bevestigd. Op de sticker staat immers met nadruk dat men € 1,-- retour ontvangt, hetgeen de gemiddelde consument, zoals bij retouracties gebruikelijk kan worden geacht, zal betrekken op het product waarop de retoursticker is bevestigd. Dat men bij zorgvuldige lezing de sticker ook zo zou kunnen interpreteren dat, zoals de bedoeling is, de korting alleen van toepassing is op de verpakking van “Snelle Jelle Tussendoor”, neemt de misleiding onvoldoende weg.
 
2) Blijkens het voorgaande is sprake van het op onduidelijke wijze verstrekken van de essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen, zoals bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Voorts is de voorzitter van oordeel dat deze consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen.
 
3) De voorzitter neemt nota van de mededeling van adverteerder dat zij, toen zij bemerkte dat verwarring was ontstaan, is gestopt met het plakken van de stickers op andere producten dan waarop de korting van toepassing is. Voorts neemt de voorzitter nota van de mededeling van adverteerder dat zij aan consumenten voor wie het actiemechanisme niet duidelijk was alsnog het volledige bedrag van € 1,-- retour heeft gegeven, alsmede dat zij maatregelen heeft genomen om in de toekomst verdere misverstanden te voorkomen. Dit op zichzelf genomen te waarderen handelen kan evenwel niet afdoen aan het feit dat op grond van het voorgaande de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC dient te worden geacht. Wel zal de voorzitter met het voorgaande rekening houden door te bepalen dat de aanbeveling wordt gedaan voor zover nog nodig.

Bijdrage ingezonden door Xavier Wolfgang Koehoorn, Rechtswinkel Bijlmermeer. Heeft u als consument wel eens thuiskopievergoeding betaald, terwijl het product -het mobieltje, de laptop of zelfs de friteuse- met een prijs exclusief deze vergoeding werd geadverteerd? Dan bent u slachtoffer geworden van een oneerlijke handelspraktijk. Even een recap: wat is een thuiskopie? Op deze Ius Mentis-pagina wordt dat haarfijn uitgelegd: een kopie (enkel uit legale bron!) door een persoon, van een auteurs’ werk (bijvoorbeeld een muzieknummer) voor strikt eigen gebruik. En wat is dan de thuiskopievergoeding? Dat is de compensatie die auteurs wegens thuiskopieën moeten ontvangen. En wie moet deze vergoeding betalen? Zie artikel 16c, tweede lid Auteurswet (Aw). Arnoud: “Omdat het nogal onpraktisch zou zijn om bij alle thuiskopieerders deze vergoeding te incasseren, zijn in plaats daarvan de fabrikanten [of importeurs] van deze dragers verplicht te betalen.”. Dus: wel de voorschakel, niet verkopers en allerminst de consument.

De Consumentenbond heeft in oktober 2013 een steekproef gehouden onder webshops, waaruit blijkt dat Expert, Hi, Mediamarkt, Neckermann en Saturn deze vergoeding buiten de -als totaalprijzen gepresenteerde- bedragen houden wanneer zij adverteren, maar later toch bij de consument in rekening brengen. Ter gelegenheid van dit artikel heb reclamedrukwerk -dat zich had opgestapeld terwijl ik in zonniger oorden vertoefde- doorgespit. Zie deze pagina voor de afbeeldingen van de misleidende folders. Daaruit blijkt dat Kijkshop, T-Mobile, Hema, Expert en Bart Smit zich offline van deze handelspraktijk bedien(d)en.

Deze wijze van adverteren is onrechtmatig. Dat zit zo: Een handelspraktijk is misleidend (en dus oneerlijk) , indien sprake is van een misleidende omissie. Dat is het geval als essentiële informatie wordt weggelaten of op onduidelijke/dubbelzinnige wijze wordt verstrekt. Uit 6:193e sub c Burgerlijk Wetboek volgt dat altijd essentieel is: “de prijs, inclusief belastingen, of, alshet om een product gaat waarvan de prijs redelijkerwijs niet vooraf kan worden berekend, de manier waarop de prijs wordt berekend […]”

Dat artikel is glashelder, de volledige prijs dient vermeld te worden, tenzij dit niet vooraf door de verkoper kan worden gedaan. De uitzondering gaat hier niet op. De thuiskopievergoeding (en dus de totaalprijs) kan immers uitstekend vooraf worden berekend door de fabrikant. Ook qua moment gaat de uitzondering niet op, want de heffing was in al in een voorschakel verschuldigd.

Verkopers kunnen derhalve niet volstaan met het vermelden van een (misleidende) prijs exclusief de thuiskopievergoeding, maar zijn verplicht de volledige prijs, dus inclusief iedere door de importeur of fabrikant reeds verschuldigde heffing, uitdrukkelijk in al hun aanbiedingen te hanteren. Omzeiling d.m.v. een excl.-prijs met losse “vermelding” in Algemene Voorwaarden (‘kleine(re) lettertjes’) volstaat daarbij uiteraard niet.

In 2010 werd in een andere gastpost op Ius Mentis nog gesteld dat het belang van de afdeling OHP beperkt was. Dat is sinds 12 maart 2014, toen in artikel 6:193j, derde lid BW de bevoegdheid van vernietiging werd opgenomen, niet langer het geval. U kunt de gehele overeenkomst vernietigen, of slechts het thuiskopievergoedingsdeel (partiële vernietiging) dat te laat in beeld kwam, terugvorderen. Vernietiging kan buitengerechtelijk (lees: per brief – 3:49 e.v. BW). In het geval van de thuiskopieheffing over de friteuse (of ander niet-Thuiskopiebesluit-object) heeft de consument bovendien een vordering vanwege diens onverschuldigde betaling (6:203 BW; Kamerstukken II 2013-2014, 29838, nr. 69, p. 8.).

Het loont om af te zien van prijsmisleiding: naast dit soort gastblogjes op Ius Mentis, en het feit dat dergelijke praktijken mogelijk via het meldpunt van de Consumentenbond worden aangekaart, kan de ACM een boete opleggen tussen de €100.000 t/m €300.000 (dat zijn bijna 50.000 thuiskopievergoedingen!) die ook nog eens gepubliceerd kan worden.

Overigens: bij dragers wordt de fabrikant/importeur/verkoper, ongeacht of van prijsmisleiding sprake was, ongerechtvaardigd verrijkt ten koste van de later gelegen schakel (6:212 BW) (bij de verkoper is dat dus de consument): en wel met het verschil tussen het oude en het nieuwe (lagere) bedrag dat Stichting Thuiskopie binnenkort moet vaststellen. Kort samengevat resulteert dit in een massale verplichting tot vergoeding van het verschil met terugwerkende kracht tot vergoedingen vanaf 10 april 2014 (de datum van het “downloadverbod-arrest”). Dit geldt ongeacht wanneer het nieuwe bedrag daadwerkelijk wordt vastgesteld. Als verkopers het verschil zouden houden profiteren zij uiteindelijk van een heffing die bedoeld was om auteurs te compenseren.

Vergeet niet oneerlijke handelspraktijken altijd te melden bij de ACM via ConsuWijzer<. Al gehapt? Vraag het te laat in beeld gekomen bedrag (vaak €6,05) eenvoudig terug met de standaardbrief van de Rechtswinkel Bijlmermeer!

Is die €6,05 deze risico’s nu werkelijk waard? En wie is toch de jurist (of bedrijfseconoom?) die dit soort handelspraktijken blijft aanraden? Wie kent er nog meer (web)verkopers welke kennelijk niet op prijs kunnen concurreren en daarom doen aan dergelijke prijsmisleiding?

Xavier Wolfgang Koehoorn
Tot januari 2015 voorzitter van de Rechtswinkel Bijlmermeer. Hij heeft gewerkt bij het Juridisch Spreekuur Gedetineerden, stage gelopen in het ondernemingsrecht, studeert aan de Universiteit van Amsterdam en is naast voorzitter nog altijd Rechtswinkelier (vrijwillig rechtshulpverlener) en hij procedeert in die hoedanigheid ook voortdurend. Is vanaf januari weer op zoek naar een baan.

RCC 15 juli 2014, RB 2196, dossiernr. 2014/00382A (Albert Heijn)
Afwijzing. Voeding. Zie eerder RB 2193. Het betreft uitingen op adverteerders website betreffende de introductie van de Hollandse kip, te weten de webpagina met de kop “De Hollandse Nieuwe is er!” (https://www.ah.nl/ appie/over/kip) en de webpagina met de kop “Steeds meer keuze in verantwoorde kip” en de subkop “Meer doen voor dierenwelzijn". De klacht: Albert Heijn misleidt de consument door de Hollandse kip aan te prijzen met de tekst “meer doen voor dierenwelzijn” en mee te delen dat dit nieuwe kippenras betere leefomstandigheden kent. Het verschil tussen de Hollandse kip en de huidige ‘plofkip’ betreft slechts twee kippen per m2 (19 in plaats van 21). Consumenten gaan meer betalen voor de Hollandse kip in de veronderstelling dat ze wellicht meewerken aan betere leefomstandigheden voor de dieren, terwijl dit “pertinent onzin” is. De Commissie wijst de klacht af.

Het oordeel van de Commissie
De Commissie stelt voorop dat het door Albert Heijn opgestelde verweer zowel betrekking heeft op de onderhavige klacht als op de - anders geformuleerde - klacht die Wakker Dier heeft ingediend tegen onder meer dezelfde uiting op de website (dossiernummer 2014/00382). De onderhavige klacht is gericht tegen de volgende op de website van Albert Heijn staande mededelingen met betrekking tot (de introductie van) de Hollandse kip: “meer doen voor dierenwelzijn” en “betere leefomstandigheden”.
In haar beslissing in bovengenoemd dossier 2014/00382 heeft de Commissie als onweersproken vaststaand aangenomen dat de Hollandse kip zich wat betreft welzijnsniveau bevindt tussen de reguliere kip en de scharrelkip waaraan 1 Beter Leven ster van de Dierenbescherming is toegekend. Zo is gebleken dat in vergelijking met de reguliere kip, die voor de kipproducten van het Albert Heijn huismerk wordt gebruikt, bij de Hollandse kip het aantal kippen per m2 is teruggebracht van 21 naar 19, de Hollandse kip langzamer groeit en (enkele dagen) langer leeft en in de stallen van de Hollandse kip afleidingsmateriaal aanwezig is.

Deze verbeterde omstandigheden van de Hollandse kip ten opzichte van de reguliere kip rechtvaardigen naar het oordeel van de Commissie niet dat de Hollandse kip om die reden “verantwoord” mag worden genoemd en haar leefomstandigheden als “goed” mogen worden betiteld, zoals in de klacht van Wakker Dier was aangevoerd, zodat deze klacht gegrond is verklaard.

De onderhavige klacht is echter niet gericht tegen de aanduidingen “verantwoord” en “goed”, maar tegen de suggestie die de uiting volgens klaagster bij de consument wekt dat de Hollandse kip betere leefomstandigheden kent dan de reguliere kip, terwijl dat “pertinent onzin” is. Onder verwijzing naar hetgeen hiervoor is overwogen, acht de Commissie voldoende aannemelijk geworden dat sprake is van verbeterde leefomstandigheden van de Hollandse kip ten opzichte van de reguliere kip en dat Albert Heijn met de introductie van de Hollandse kip meer doet voor dierenwelzijn. Op grond hiervan komt de Commissie tot afwijzing van de onderhavige klacht.

Vz. RCC 21 juli 2014, RB 2195, dossiernr. 2014/00482 (Luzac)
Voorzitterstoewijzing. Misleidende reclame. Het betreft een radiocommercial waarin onder meer wordt gezegd: “Hier volgt een mededeling voor mensen die net gezakt zijn. Verhoog je herexamencijfer met minimaal 1 punt. Volg de tweedaagse Luzac examentraining.” Klager stelt dat zijn dochter bij haar schriftelijke examen na het volgen van de examentraining slechts 0,3 punt hoger scoorde. Na het indienen van een klacht bij adverteerder kreeg klager te horen dat de reclame niet voor alle leerlingen geldt. Voorts deelde adverteerder mee dat de reclame gebaseerd was op een twee jaar oud onderzoek waaruit bleek dat de cijfers toen met gemiddeld 0,9 punt waren gestegen. De reclame is misleidend omdat er blijkbaar uitzonderingen gelden die niet in de reclame genoemd worden. De voorzitter acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC.

Het oordeel van de voorzitter
De voorzitter stelt voorop dat de radiocommercial een absolute strekking heeft, doordat daarin zonder enig voorbehoud wordt meegedeeld dat men dankzij de examentraining van adverteerder het herexamencijfer “minimaal” een punt verhoogt. Klager heeft onweersproken gesteld dat deze mededeling niet voor alle leerlingen geldt, zodat er blijkbaar uitzonderingen zijn die niet uit de radiocommercial blijken. Gelet hierop dient bedoelde mededeling te absoluut te worden geacht en heeft adverteerder onjuiste informatie verschaft over een van de voornaamste kenmerken van zijn dienst, te weten de daarvan te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Nu de gemiddelde consument hierdoor ertoe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen (te weten het aanmelden voor de aangeprezen examentraining), is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC. Derhalve wordt beslist als volgt, waarbij de voorzitter overigens rekening zal houden met de mededeling van adverteerder dat de commercial niet meer zal worden uitgezonden.

Vz. RCC 21 juli 2014, RB 2194, dossiernr. 2014/00429 (Zilveren Kruis)
Voorzitterstoewijzing. Zorgverzekering. Misleidende reclame. Het betreft de website www.zilverenkruis.nl voor zover daarop ten tijde van het indienen van de klacht stond: “Altijd 2 gratis brillen, zonder bijbetaling. Als u een aanvullende verzekering heeft, ontvangt u bij Specsavers altijd 2 complete brillen. Zonder bijbetaling. Deze aanbieding is een combinatie van onze vergoeding die in veel gevallen wordt verdubbeld door Specsavers.” Klager stelt, kort samengevat, dat sprake is van een verwarrende tekst, nu adverteerder, anders dan in de uiting staat, niet bereid is om haar aanbod van twee gratis brillen zonder bijbetaling na te komen. De voorzitter acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC.

Het oordeel van de voorzitter
2) Nu in de uiting in absolute zin staat dat men bij adverteerder “altijd” twee gratis brillen krijgt en hierbij niet naar laatstbedoelde voorwaarden wordt verwezen, is naar het oordeel van de voorzitter sprake van een omissie als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Voorts is de voorzitter van oordeel dat de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht zou kunnen worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet zou hebben genomen. Om die reden is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC

3) Dat adverteerder de uiting inmiddels heeft aangepast, doet aan het voorgaande niet af, nu de vraag of de uiting voor de gemiddelde consument onduidelijk is, dient te worden beoordeeld naar de situatie ten tijde van de indiening van de klacht. Wel zal de voorzitter met de aanpassing rekening houden door te bepalen dat de aanbeveling wordt gedaan voor zover nodig.

RCC 15 juli 2014, RB 2193, dossiernr. 2014/00382 (Albert Heijn)
Aanbeveling. Misleidende reclame. Voeding. Het betreft: 1. de krantenadvertentie met boven de afbeelding van een verpakking kipfilet de kop “De Hollandse Nieuwe is er!” 2. uitingen op de webpagina https://www.ah.nl/meerdoen/dierenwelzijn/kip met als titel “Steeds meer keuze in verantwoorde kip” en als subkop “Meer doen voor dierenwelzijn". De klacht: in de advertentie staan diverse mededelingen over de goede leefomstandigheden van de kippen. Het betreffen absolute claims die niet passen bij de thans geïntroduceerde Hollandse kip, die niet eens in aanmerking komt voor 1 van de 3 te verdienen Beter Leven-sterren van de Dierenbescherming. De Commissie acht de advertentie in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC en de website in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC en artikel 3 MRC.

Het oordeel van de Commissie
Ad I.
(...)
De Commissie begrijpt deze klacht aldus, dat Wakker Dier de aanduidingen “(100%) verantwoorde kip” en “goede leefomstandigheden” voor de Hollandse kip niet gerechtvaardigd acht gelet op de - volgens Wakker Dier - minimale verbeteringen in dierenwelzijn ten opzichte van de reguliere kip. Deze klacht treft doel.

Gelet op de context van de uitingen waarin de aanduiding “verantwoorde kip” wordt gebruikt, gaat de Commissie ervan uit dat de gemiddelde consument aan deze aanduiding ongeveer dezelfde betekenis zal geven als kip die is opgegroeid onder leefomstandigheden van een bepaald niveau, zodat ook in zoverre met name naar het welzijnsniveau van de Hollandse kip wordt verwezen.

Niet is weersproken dat de door Albert Heijn geïntroduceerde Hollandse kip zich wat betreft welzijnsniveau bevindt tussen de reguliere kip en de scharrelkip waaraan 1 Beter Leven ster van de Dierenbescherming is toegekend. Zo is gebleken dat in vergelijking met de reguliere kip, die voor de kipproducten van het Albert Heijn huismerk wordt gebruikt, bij de Hollandse kip het aantal kippen per m2 is teruggebracht van 21 naar 19, de Hollandse kip langzamer groeit en (enkele dagen) langer leeft en in de stallen van de Hollandse kip afleidingsmateriaal aanwezig is. Dat sprake is van verbeterde omstandigheden van de Hollandse kip ten opzichte van de reguliere kip betekent echter niet dat de Hollandse kip om die reden “verantwoord” mag worden genoemd en haar leefomstandigheden als “goed” mogen worden betiteld. De leefomstandigheden van de Hollandse kip zijn bijvoorbeeld voor de Dierenbescherming nog onvoldoende om de eerste van de drie te verkrijgen Beter Leven sterren toe te kennen. Ook de door Albert Heijn aangehaalde resultaten van het CAWA onderzoek en de door haar leverancier uitgevoerde steekproef vormen naar het oordeel van de Commissie, mede gelet op de gemotiveerde kritiek van Wakker Dier ter zake, onvoldoende basis om de absolute mededelingen dat de Hollandse kip “verantwoord” is en gehouden wordt onder “goede leefomstandigheden” te kunnen dragen.

Naar het oordeel van de Commissie zal de gemiddelde consument de zinsnede “eind 2015 is alle kip 100% verantwoord” aldus opvatten dat eind 2015, als alle reguliere kip is vervangen door Hollandse kip, het totale assortiment kipproducten van Albert Heijn 100% verantwoord is. In deze mededeling ligt besloten dat volgens Albert Heijn de Hollandse kip 100% verantwoord is. Hetgeen hiervoor is overwogen ten aanzien van de claim “verantwoord” geldt te meer voor de nog stelliger claim “100% verantwoord”.

Gelet op het voorgaande wordt door Albert Heijn in de advertentie en op de website met de mededelingen “100% verantwoorde kip”, “verantwoorde kip” en “goede leefomstandigheden” onjuiste informatie verstrekt over de voordelen van het aangeprezen product als bedoeld in de aanhef en onder b van artikel 8.2 NRC. Nu de Commissie tevens van oordeel is dat de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie

- in dit geval de koop van Hollandse kip - te nemen dat hij anders niet had genomen, zijn de bestreden mededelingen misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

Ad II.
Op de website wordt vermeld dat de Hollandse kip “100% verantwoorde soja” krijgt. In de uitingen wordt niet nader toegelicht wat Albert Heijn in dit verband met “100% verantwoord” bedoelt. Naar het oordeel van de Commissie zal de gemiddelde consument deze woorden zo uitleggen dat sprake is van soja die is geproduceerd met zorg voor het milieu en de mens, zonder gebruik van genetische modificatie. Aldus is de mededeling “100% verantwoorde soja” aan te merken als een milieuclaim in de zin van artikel 1 van de Milieu Reclame Code (MRC). Op grond van artikel 3 MRC dient een adverteerder de juistheid van een milieuclaim aan te tonen, waarbij zwaardere eisen aan het bewijsmateriaal worden gesteld naarmate de claim absoluter is geformuleerd.

Naar het oordeel van de Commissie is Albert Heijn in dit bewijs niet geslaagd. Ter onderbouwing van de claim is verwezen naar de voor soja opgestelde RTRS-standaard en naar het gebruik van de term “verantwoord” voor RTRS-soja door het WNF, een van de initiatiefnemers van RTRS. De Commissie acht echter voldoende aannemelijk geworden, onder meer op grond van mededelingen op de website van WNF, dat de afgesproken RTRS-criteria moeten worden gezien als eerste stap in de richting van een verantwoorde sojateelt. Gelet hierop acht de Commissie de absolute aanduiding “100% verantwoord” voor de soja die gebruikt wordt voor de Hollandse kip niet juist en om die reden in strijd met artikel 3 MRC.

Ad III.
De mededeling “milieuvriendelijke mestafvoer” op de website dient te worden aangemerkt als een absolute milieuclaim in de zin van de MRC, waarvan adverteerder op grond van artikel 3 MRC de juistheid dient aan te tonen. Albert Heijn heeft erkend – op dit moment – aan die bewijslast niet te kunnen voldoen. De Commissie heeft nota genomen van de mededeling dat de claim “milieuvriendelijke mestafvoer” inmiddels van de website verwijderd is. Dit neemt echter niet weg dat ten tijde van het indienen van de klacht deze onbewezen milieuclaim op de website was opgenomen.

RCC 14 juli 2014, RB 2191, dossiernr. 2014/00414A (KPN televisiecommercial)
Zie eerder RB 2189. Aanbeveling. Misleidende reclame. Het betreft een televisiecommercial van KPN waarin wordt gezegd: ”Geen gehaast meer met Begin Gemist van KPN, daarmee ga je direct terug naar het begin van het tv-programma, ook als je de tv net aanzet. Dat kan alleen bij KPN, met Begin Gemist. Begin Gemist is één van de vele extra’s bij ‘Alles-in-één-thuis’. Waarna onder in beeld in kleine letters de tekst verschijnt: ”ga naar kpn.com voor de voorwaarden en beschikbaarheid.” Klager stelt dat adverteerder ten onrechte verkondigt dat zij de enige aanbieder van de dienst Begin Gemist is. Klager maakt immers al enige tijd bij een andere aanbieder, te weten Telfort, van deze dienst gebruik. De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met artikel 7 NRC en beveelt adverteerder om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

Het oordeel van de Commissie
In de televisiecommercial wordt specifiek “alles-in-één-thuis” van KPN genoemd als het enige pakket op de markt waarbij men gebruik kan maken van Begin Gemist. Vaststaat echter dat ook Telfort een vergelijkbare dienst aanbiedt, zodat bedoelde mededeling onjuist dient te worden geacht. Dat Telfort een merk van KPN is, doet aan dit laatste niet af. In de televisiecommercial wordt Begin Gemist immers aangeprezen als een voordeel - in de zin van artikel 8.2 aanhef en onder b van de Nederlandse Reclame Code (NRC) - dat uniek is voor “alles-in-één-thuis” van KPN. Derhalve wordt het voordeel gekoppeld aan een specifiek product van KPN en niet tevens aan merken die eveneens tot het KPN concern kunnen worden gerekend. Overigens is de Commissie van oordeel dat de gemiddelde consument niet uit eigen wetenschap op de hoogte kan worden geacht van het feit dat Telfort een merk van KPN is. In de televisiecommercial staat ook geen verwijzing naar de andere KPN merken die eveneens Begin Gemist aanbieden. De consument zal Telfort daarom als een afzonderlijke, zelfstandige aanbieder beschouwen. Nu de gemiddelde consument door het voorgaande ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

RCC 24 juli 2014, RB 2190, dossiernr. 2014/00423 (Shell)
Aanbeveling. Misleidende reclame. Het betreft een folder over “DE SHELL DAGJES UIT-ACTIE”, waarin 50% korting wordt geboden op dagjes uit. Onder het kopje “OVERZICHT VAN DAGJES UIT” staat onder meer: “Zie hieronder een greep uit het aanbod voor de verschillende Dagjes Uit. Kijk voor het volledige en actuele aanbod* op www.shell.nl/voordeligdagjeuit”. De asterisk verwijst naar de mededeling links onderaan de folder: “Het aanbod kan gedurende de actieperiode wijzigen”. Onder het kopje “DIERENPARKEN” staat onder meer: “Dolfinarium”. Toen klaagster kaarten wilde bestellen voor het Dolfinarium bleek dat daarvoor geen gebruik kon worden gemaakt van de actie van 50% korting. Er wordt een ander aanbod gedaan: klaagster kan kaartjes bestellen met 25% korting. Klaagster meent echter dat zij in aanmerking komt voor 50% korting. De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met artikel 7 NRC.

Het oordeel van de Commissie
Dat het in het kader van de onderhavige actie ook kan gebeuren dat in het geheel geen korting wordt geboden, maar dat slechts de mogelijkheid bestaat te betalen door het inwisselen van AirMiles, acht de Commissie essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen. Nu deze informatie niet uitdrukkelijk in de onderhavige folder is opgenomen, is sprake van het verborgen houden van essentiële informatie als bedoeld in artikel 8.3 onder c van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie, brandstof tanken bij Shell of aankopen doen in de shop, te nemen, dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

Dat in de folder staat: “Kijk voor het volledige en actuele aanbod* op www.shell.nl/voordeligdagjeuit” en “* Het aanbod kan gedurende de actieperiode wijzigen”, leidt niet tot een ander oordeel. Deze mededelingen lijken veeleer te duiden op de vraag of, op een bepaald moment, op een bepaald in de folder vermeld “dagje uit”, zoals bijvoorbeeld het Dolfinarium, de actie “Tot 50% korting” nog van toepassing is. Niet duidelijk is dat in een aantal gevallen in het geheel geen korting wordt geboden, maar slechts de mogelijkheid bestaat te betalen met AirMiles. Ook maken de disclaimers niet duidelijk dat de maximale korting per beschikbare partner kan verschillen.

Adverteerder heeft bij verweer nog meegedeeld dat zij, na te hebben vernomen dat klaagster alleen op de korting via de vouchers had gerekend, het bureau Ticketsplus in gesprek heeft laten gaan met het Dolfinarium, en dat vervolgens puur uit klantvriendelijkheid naast de Miles Only actie aan klaagster exclusief 25% korting op de kaartjes is geboden. Naar het oordeel van de Commissie maakt dit alleen voor klaagster geldende aanbod bovenstaand oordeel niet anders.