Audiovisuele media  

Vz. RCC 3 oktober 2017, RB 3013; dossiernr. 2017/00516 (Kruidvat Sensodyne). Aanbeveling. Misleiding. Het betreft een radiocommercial van Kruidvat waarin wordt gezegd: “Zijn jouw tanden ook zo gevoelig voor voordeel? Dat komt goed uit. Nu bij Kruidvat alle Sensodyne mondverzorging drie stuks voor 7,99. Doe je tanden een plezier (…)”. De klacht: in de radiocommercial wordt gezegd dat alle Sensodyne mondverzorging bij Kruidvat per drie stuks € 7,99 kost. Nergens is een uitsluiting van bepaalde producten te horen. Toen klager in een Kruidvat winkel drie tubes Sensodyne “Protect en Repair” tandpasta wilde kopen, bleek dat dit product van de actie was uitgesloten. Nu dit niet in de radiocommercial wordt vermeld, had adverteerder geen geldige reden om klager de aanbieding te ontzeggen.

RCC 2 oktober 2017, RB 3010; dossiernr. 2017/00548/F (Storytel). Afwijzing. Goede smaak en fatsoen. Het betreft een televisiecommercial voor Storytel. In de commercial is onder meer een vrouw te zien die via een app op haar smartphone een luisterboek ‘selecteert’. De vrouw staat op dat moment bij haar (langs een gracht geparkeerde) fiets. Vervolgens zet zij haar koptelefoon op en ‘start’ het luisterboek. In de volgende scène is te zien hoe de vrouw door een straat(je) rijdt met de koptelefoon op. De klacht: klager maakt bezwaar tegen de uiting omdat het nu al een “drama” is hoe fietsers met hun smartphone en dus met hun veiligheid (in het verkeer) omgaan. Adverteerder zou volgens hem niet het signaal moeten geven dat je prima op de fiets naar verhalen kunt luisteren.

RCC 21 september 2017, RB 2997; dossiernr. 2017/00593 (Opel Mokka X). Aanbeveling. Misleiding. Het betreft een televisiecommercial waarin een auto met de mogelijkheid voor een Wi-Fi hotspot wordt aangeprezen. De klacht: de kleine lettertjes in de commercial zijn niet leesbaar, terwijl zij aanvullende informatie over de voorwaarden bevatten, aldus klager. Volgens hem gebeurt dit in toenemende mate in reclames.

RCC 19 september 2017, RB 2988; dossiernr. 2017/00579 (VRB). Aanbeveling. Misleiding. Het betreft de radiocommercial van VRB waarin het volgende wordt gezegd: “Bent u ondernemer? En wist u dat u met een bv 50% minder belasting betaalt? Vraag nu het gratis boek ‘Eenmanszaak of bv’ aan via vrbadvies.nl.” De klacht: in de radiocommercial wordt gesuggereerd dat 50% belasting kan worden bespaard door als zzp-er een bv te gebruiken. Dit klopt volgens klager indien de heffing uit box 1 wordt vergeleken met alleen de vennootschapsbelasting. Maar wie de “opgepotte winst” uit de bv haalt, moet nog 25% aanmerkelijk belang betalen. In dat geval is de eenmanszaak vaak zelfs aanzienlijk voordeliger. Uitgaande van een algemeen erkende waardering van de aanmerkelijkbelangclaim op 25%, is de belastingdruk voor een ondernemer in box 1 maximaal circa 47% en in een bv (vennootschapsbelasting en aanmerkelijk belang) 40% of maximaal 43,75%, aldus klager. Dan is dus geen sprake van het in de commercial genoemde voordeel van 50%. Klager vindt dat de commercial misleidend is en daardoor het consumentenvertrouwen ondermijnt.

RCC 18 september 2017, RB 2987; dossiernr. 2017/00606 (JML HD Polaris). Afwijzing. Misleiding. Het betreft de televisiecommercial van JML voor de “HD Polaris, high definition polarized sunglasses”.

De klacht: klaagster heeft de HD Polaris gekocht voor gebruik in de auto, omdat wordt gezegd dat de bril schitteringen bij zon wegneemt. Uit de bij de bril gevoegde gebruiksaanwijzing blijkt echter dat de bril niet gebruikt kan worden in het verkeer, aldus klaagster, hoewel in de commercial juist het gebruik in het verkeer laat zien. JML heeft aan klaagster desgevraagd laten weten dat gebruik van de bril in de avond en ’s nachts in het verkeer wordt afgeraden en dat de bril in verband met het type glas alleen overdag kan worden gebruikt. Omdat hierover niets in de commercial wordt vermeld, vindt klaagster deze misleidend.

Vz. RCC 18 september 2017, RB 2985; Dossiernr. 2017/00604 (Voltaren Emulgel) Afwijzing. Medicijn. De bestreden reclame-uitingen. Het betreft: Door middel van een animatie in de tv-commercial wordt uitgelegd hoe Voltaren Emulgel werkt, waarbij wordt gezegd: “Voltaren Emulgel werkt in de kern van de pijn. Het verlicht de pijn en remt ook de ontsteking.” In tekst verschijnt onder meer de mededeling: “Voltaren Emulgel bij gewrichtspijn van knie of vinger (diclofenac diethylammonium) is een geneesmiddel.” In een radiocommercial wordt gezegd: “Emma en Sem jullie oma is klaar om opgehaald te worden in de ballenbak. (…) Voltaren Emulgel is een geneesmiddel met een dubbele werking. Het verlicht de gewrichtspijn van knie of vinger en remt de ontsteking.”

De klacht: de televisiecommercial toont een röntgenachtig beeld van een kniegewricht dat “volkomen aan gort ligt”. Een aandoening met bijbehorende pijnklachten als gevolg van “niet reversibele kraakbeen degeneratie” zal door het aangeprezen middel niet verbeteren. Dit blijkt ook uit de eigen ervaring van klager met het middel. Hij heeft geen effect van het gebruik van Voltaren Emulgel ervaren. De frequentie waarmee de radiocommercial wordt uitgezonden maakt dat deze onverdraaglijk is geworden en een belediging voor mensen met gewrichtsklachten.

Vz. RCC 14 augustus 2017, RB 2957; dossiernr. 2017/00528 (Reclamecampagne SIRE) – Afwijzing II 528/A. VAF. Subjectieve normen. Propageren denkbeeld. Uiting: Het betreft een televisiecommercial waarin wordt gezegd: “Jongens en meisjes zijn gelijk maar niet hetzelfde. Jongens leren meer door te proberen. Ze leren door te ontdekken, risico’s te nemen en te doen. Dat blijken we de laatste jaren minder te waarderen. We zijn bang dat ze vallen, zich bezeren of thuis komen met een kapotte broek. Ze moeten zich gedragen, ze moeten stil zijn en luisteren. Maar te veel afremmen, remt ook hun ontwikkeling. Ze verliezen sneller hun motivatie en prestaties gaan achteruit. Daarom presenteert SIRE de onverwoestbare broek. (…) Je kunt hem winnen op sire.nl/jongens. Daar dagen we alle opvoeders van Nederland uit met de vraag: laat jij jouw jongen genoeg jongen zijn?”. Daarnaast staat onder meer op de website: “Opvoeders lijken de laatste jaren ‘jongensgedrag’ minder te waarderen. Jongens afremmen, remt hun ontwikkeling. (…) SIRE wil graag alle Nederlandse opvoeders aan het denken zetten over hun gedrag ten aanzien van jongens. Zodat jongens de ruimte krijgen zich te ontwikkelen op de manier die bij hen past.” Klacht: In de reclamecampagne van SIRE wordt gebruik gemaakt van gender stereotypering. SIRE beweert dat het ontwikkelingsproces van jongens positief beïnvloed wordt als meer aandacht geschonken zou worden aan typisch masculiene eigenschappen, zoals experimenteren en risico’s nemen. Daarnaast wordt gesteld dat jongens minder baat hebben bij goed luisteren en stil zitten. Dit impliceert dat wanneer men uitgaat van een ‘binair genderspectrum’, deze eigenschappen slechts ten dele bij meisjes voorkomen. Het op landelijke schaal campagne voeren waarbij kinderen op basis van hun gender worden gecategoriseerd en normatief gedrag wordt voorgeschreven, draagt bij aan het in stand houden van ‘antieke’ denkbeelden, die zowel mannen als vrouwen benadelen. Er wordt namelijk een homogeen en essentialistisch beeld geschetst van de jongen zonder aandacht te schenken aan variatie en diversiteit.

Vz. RCC 10 augustus 2017, RB 2954; dossiernr. 2017/00462 (Festival voordeel Renault) VAF. Misleiding. Uiting: Het betreft een televisiecommercial in het kader van ‘Festival Voordeel’ waarin onder meer wordt gezegd: “Ontdek onze nieuwe crossovers en profiteer tijdelijk van Festival voordeel. Zoals bijvoorbeeld een upgrade naar automaat cadeau.” Tijdens deze woorden verschijnt de volgende tekst: “Profiteer van Festival Voordeel, zoals een upgrade naar automaat cadeau*”. De asterisk verwijst naar de volgende tekst die gedurende vrijwel de gehele commercial onderin beeld is te zien: “Van toepassing op geselecteerde modellen. Deze actie is geldig van 15 t/m 25 juni 2017, met een uiterste registratiedatum van 31 december 2017. De upgrade naar automaat is alleen van toepassing op de CAPTUR TCe 120 benzinemotor, de KADJAR Energy TCe 130 benzinemotor en de KADJAR Energy dCI 110 dieselmotor. Kijk voor de actievoorwaarden op www.renault.nl/actievoorwaarden.” Klacht: In de televisiecommercial wordt expliciet gesproken over een gratis update naar een automaat voor Renault modellen. Bij de dealer kreeg klager echter te horen dat dit alleen voor het model Kadjar geldt. Klager heeft dit niet in de kleine lettertjes in de commercial kunnen lezen. Klager vindt de uiting daarom misleidend.

Vz. RCC 10 augustus 2017, RB 2952; dossiernr. 2017/00498 (Nieuwste seizoen Game of Thrones) VAF. Misleiding voornaamste kenmerken product. Uiting: Het betreft een op 8 juli 2017 uitgezonden televisiecommercial voor het “nieuwste seizoen” van Game of Thrones dat via Ziggo beschikbaar is. In de commercial is onder meer te zien hoe een man zijn buurman bericht dat hij heeft gezien “dat het nieuwe seizoen Game of Thrones bij Ziggo begint” met daarbij de vraag of zij samen zullen kijken, waarna de andere man bericht dat hij al zit te kijken en niet alleen is. Klacht: Adverteerder doet geloven dat seizoen 7 van Game of Thrones al beschikbaar is. Dit was op 8 juli 2017 nog niet het geval. Het nieuwste seizoen is pas sinds 17 juli 2017 beschikbaar.

RCC 31 juli 2017, RB 2943; dossiernr. 2017/00463 (Vodafone Next telefoon) Subjectieve normen. Uiting: Het betreft de radiocommercial van adverteerder, waarin een conversatie tussen een (mannelijke) klant en een Vodafone-telefoniste te horen is. Er wordt onder meer gezegd: “Ik ga d’r wegdoen. Ik bedoel, we zijn nu één jaar samen, maar de spanning is weg.”  “Ja. Vroeger praatte ik eindeloos tegen haar, maar nu… Ik heb alles geprobeerd: een spannend hoesje, een andere unlock-code. Kijk, vroeger haalde ik ‘r zo uit m’n broekzak en dan keek iedereen om, maar nu, nu heeft iedereen een jongere telefoon.” En: “Is je telefoon kapot of ben je erop uitgekeken? Wissel hem dan wanneer het jou uitkomt. Met Vodafone Next. Gewoon part of the deal. Vodafone. Power to you.” Klacht: Klaagster vindt de radiocommercial seksistisch, kwetsend en onnodig grievend voor vrouwen. De commercial propageert scheve verhoudingen omdat vrouwen worden neergezet als inwisselbaar product, afhankelijk van de grillen van een man. De reclame bevestigt het idee dat het normaal is om vrouwen binnen een jaar - of wanneer de man er maar op uitgekeken is - voor een jongere uitvoering in te ruilen, aldus klaagster. De commercial bevestigt volgens haar het idee dat mannen het fijn vinden om niet twee jaar aan hetzelfde ‘toestel’ - maar volgens klaagster hoort de luisteraar ‘aan dezelfde vrouw’- vast te zitten. De reclame propageert volgens klaagster promiscuïteit, omdat je bij Vodafone kennelijk je ‘ex’ kunt behouden terwijl je ook een ‘nieuw exemplaar’ gebruikt.