Milieu  

Het Europees Parlement heeft vandaag groen licht gegeven voor een nieuwe richtlijn die bedoeld is om de productetikettering te verbeteren en misleidende milieuclaims te verbieden. Met 593 stemmen voor, 21 tegen en 14 onthoudingen is de richtlijn aangenomen. Deze richtlijn beschermt consumenten tegen misleidende marketingpraktijken en helpt hen bij het maken van betere aankoopbeslissingen. Zo worden bepaalde marketinggewoonten die gerelateerd zijn aan greenwashing en vroegtijdige veroudering van producten toegevoegd aan de EU-lijst van verboden commerciële praktijken. De nieuwe regels zijn gericht op duidelijkere en betrouwbaardere productetiketten. Algemene milieuclaims zoals "milieuvriendelijk", "natuurlijk", "biologisch afbreekbaar", "klimaatneutraal" of "eco" mogen niet meer gebruikt worden zonder bewijs. Het gebruik van duurzaamheidslabels zal ook gereguleerd worden, en in de toekomst mogen alleen labels gebaseerd op officiële certificeringsschema's of vastgesteld door overheidsinstanties in de EU worden gebruikt. Bovendien verbiedt de richtlijn claims dat een product een neutrale, verminderde of positieve impact heeft op het milieu vanwege emissiecompensatie.

CvB (SRCC) 19 december 2023, IEF 21820, RB 3816; Dossiernr: 2023/00301 (Primark Netherlands B.V. tegen Sara Dubbeldam/When Sara Smiles). Klacht tegen misleidende duurzaamheidsclaims door Primark. Zowel de RCC als het CvB neemt misleiding aan t.a.v. alle bestreden uitingen en doet een aanbeveling. Klaagster (Sara Dubbeldam/When Sara Smiles) maakt bezwaar tegen de uitingen en stelt dat Primark consumenten misleidt, door te adverteren met (absolute) duurzaamheidsclaims die vooralsnog enkel zijn gebaseerd op toekomstplannen en duurzaamheidsambities. Het College komt tot het eindoordeel dat uitingen 1 t/m 5 in strijd zijn met artikel 3.2 CDR, en uiting 2 en 5 tevens in strijd met artikel 3.1 CDR.

Rechtbank Midden-Nederland 26 juli 2023, IT 4353, RB 3781; ECLI:NL:RBMNE:2023:3770 (VGDES/Volkswagen) In dit geschil vordert Volkswagen Group Diesel Efficiency Stichting (hierna: eiser) namens consument [A] schadevergoeding wegens het gestelde onrechtmatige handelen door Volkswagen. In de periode tussen 2009 en 2015 heeft Volkswagen op grote schaal auto’s verkocht met een EA189 motor. Deze motor hield de uitstoot van stikstofoxide kunstmatig laag. Eiser stelt dat Volkswagen hierdoor onrechtmatig heeft gehandeld, omdat de auto vervuilender was dan werd aangegeven. Dit is in strijd met de Emissieverordening en daardoor onrechtmatig. Ook zou Volkswagen zich hiermee schuldig hebben gemaakt aan oneerlijke handelspraktijken. Volkswagen geeft aan dat de voornoemde verordening niet beoogt het belang van consumenten te beschermen. Ook betwist Volkswagen zich schuldig te hebben gemaakt aan oneerlijke handelspraktijken en dat consument [A] schade heeft geleden door de software.

CvB RCC 8 juni 2021, RB 3529; 2020/00358 (Klaagster tegen DGK) De Groene Kolenboer (DGK) maakt op haar website reclame voor duurzame warmtepompen en houtgestookte installaties. Klaagster is van mening dat houtgestookte installaties niet duurzaam zijn, omdat houtstook niet CO2-neutraal is en vindt de reclame dus misleidend. De tekst 'duurzame warmte met houtgestookte installaties' is onvoldoende onderbouwd waarom en in welke mate deze warmte als duurzaam valt aan te merken. De grieven van DGK slagen daarom niet. Het College doet echter geen aanbeveling, omdat DGK de claims op haar website inmiddels al heeft aangepast. 

CvB RCC 9 juni 2021, RB 3528; 2021/00061 (Appellante tegen DPG Media en Low Carbon Travels)  Appellante heeft bij de Commissie geklaagd over een volgens haar misleidende reclame in de Volkskrant van Low Carbon Travels (LCT). In de betreffende advertentie wordt volgens appellante onterecht beweerd dat het om een CO2-neutrale vakantie zou gaan. De Commissie heeft haar in eerste instantie deels gelijk gegeven, maar ze is het niet eens met het oordeel dat de vliegrijs als CO2-neutraal mag worden aangeprezen. Het College oordeelt dat LCT (nog steeds) niet voldoende heeft onderbouwd waarom de gehele reis als CO2-neutraal mag worden aangeprezen, maar verklaart het appel van appellante niet-ontvankelijk. De oorspronkelijke beslissing van de Commissie, dat de advertentie in strijd is met artikel 4 MRC, wordt door het College bevestigd. 

RCC 20 maart 2018, RB 3126; Dossiernr. 2018/00039 (Thuisbaas.nl) Gedeeltelijke aanbeveling (Misleiding ontbrekende informatie). Het betreft 5 uitingen op de website www.thuisbaas.nl. Deze uitlatingen gaan onder andere over dat energieneutrale huizen slechts zonne-energie van eigen dak of perceel gebruiken, dat door mee te doen huizen in één keer helemaal van het gas af kunnen, dat huizen sowieso allemaal van het gas afgaan en dat een model is ontwikkeld die voor elk huis kan berekenen hoeveel stroom de warmtepomp in de praktijk zal gebruiken.

Klager maakt bezwaar tegen de uitingen omdat deze volgens hem misleidend zijn en appelleren aan gevoelens van angst. Klager licht dit per uiting toe. 1) In de uiting onder 1 beschreven (“Onze Missie”) wordt volgens klager ten onrechte niet vermeld dat in de winter energie wordt afgenomen van kolen- en gascentrales. In de zomer kan een energieneutraal huis de energie wel terug leveren zodat men uiteindelijk ‘nul-op-de-meter’ heeft, echter voor de winter blijft de kolencentrale nodig. Inkoop van groene stroom garandeert volgens klager niet dat er ook daadwerkelijk groene stroom geleverd wordt, omdat er volgens hem met “certificaten wordt geschoven”. Volgens klager wordt “angstvallig omzeild” dat er maar weinig huizen zijn met voldoende dakoppervlakte voor 40 panelen, wat nodig is om een warmtepomp te voeden.

Vz. RCC 6 december 2017, RB 3089; Dossiernr. 2017/00786/I (Albert Heijn 'Doe Maar Lekker Duurzaam') Voorzittersafwijzing. Het betreft een televisiecommercial waarin wordt gezegd dat leden van de Postcode Loterij een cadeaukaart van € 12,50 ontvangen “voor een duurzame maaltijd bij Albert Heijn”. De klacht In de televisiecommercial wordt gesuggereerd dat de getoonde producten ‘duurzaam’ zijn, waaronder ‘Beter Leven rookworst’. Uit diverse onderzoeken is echter gebleken dat ‘Beter Leven’ slechter is voor het milieu. Tevens zijn vleeswaren de nummer 1 veroorzaker van klimaatverandering, zoals blijkt uit de door klaagster genoemde bronnen. Klaagster vindt dat dergelijke reclames niet meer getolereerd dienen te worden om klimaatverandering te voorkomen.

RCC 16 november 2017, RB 3088; Dossiernr. 2017/00744 (Rabobank 'Growing a better world together') Aanbeveling. Het betreft de televisiecommercial en de radiocommercial van Rabobank ‘Growing a better world together’. De klacht Klager vindt de televisie- en radiocommercial misleidend, omdat Rabobank zich daarin ten onrechte profileert als een duurzame bank. Rabobank stelt haar beleid op het gebied van voeding veel duurzamer en meer maatschappelijk verantwoord voor dan wordt gestaafd door onderzoek. Klager verwijst hierbij naar het laatste onderzoek van de Eerlijke Bankwijzer, waarin Rabobank volgens klager gemiddeld een 5.7 scoort op duurzame thema’s en op 9 van de 21 thema’s zelfs een onvoldoende.

RCC 20 december 2017, RB 3087; Dossiernr. 2017/00812 (Coca-Cola 100% recyclebaar) Afwijzing. Het betreft een in de vorm van een abriposter en een advertentie in landelijke dagbladen geopenbaarde uiting van Coca-Cola. De klacht Greenpeace vindt de uiting misleidend en in strijd met de artikelen 2, 3 en 10 van de Milieu Reclame Code (MRC) en voert daartoe het volgende aan. Door de mededelingen “Onze verpakkingen zijn 100% recyclebaar” en “Wist je dat al onze flessen volledig gerecycled kunnen worden (…)?” wordt de suggestie gewekt dat er sprake is van een duurzaam en milieuvriendelijk initiatief van Coca-Cola zelf, waarmee zij zich bovendien positief onderscheidt van andere producenten.

RCC 19 december 2017, RB 3072; Dossiernr. 2017/00765/A (Aldi verantwoord en voordeling). Aanbeveling. Het betreft een abriposter van Aldi. Links bovenin de poster staat in een vierkant kadertje een groene gestreepte V met aan een van de uiteinden twee groene blaadjes. Hiernaast staat: “Verantwoord en voordelig”. De klacht In de reclame wordt geadverteerd dat het om verantwoorde worst gaat. Dierlijke producten zijn echter in geen enkel opzicht verantwoord, worst dus ook niet, aldus klaagster. Dat de worst het Beter Leven keurmerk heeft maakt hem niet meer verantwoord, zeker niet nu de worst maar 1 ster heeft. Het is onverantwoord voor het milieu, de gezondheid en voor de dieren die onnodig lijden. Verder acht klaagster het gebruik van de opzichtige groene V in de reclame misleidend, omdat daarmee volgens haar wordt gesuggereerd dat het om een vega product gaat.